Ik riep altijd heel hard en stoer ‘ik ben niet bang om dood te gaan’. En dat meende ik destijds ook oprecht. Inmiddels ben ik wat jaartjes ouder (40+) en zijn mijn gedachten over dood gaan en afscheid nemen duidelijk veranderd. Sterker nog… ik denk er helemaal anders over én ik denk er regelmatig aan. Ik zal je uitleggen waarom.
Veranderde gedachten over de dood en afscheid nemen
Dat ik er tegenwoordig wel vaker aan denk heeft met een aantal zaken te maken. Mijn leeftijd, het feit dat ik van een generatie ben bij wie ouders komen te overlijden én mijn kinderen. En met die laatste is het eigenlijk begonnen, weet ik nu.
Als ik terug ga in de tijd kan ik me ook precies nog het moment herinneren waarop deze verandering is opgetreden. De verandering in mijn bewustwording over de dood in het algemeen, over zelf doodgaan en het afscheid nemen van dierbaren is ingezet toen ik kinderen kreeg. Herken je dat? Dat je hele kijk op het leven eigenlijk veranderd als je kinderen krijgt?
Van niet bang om afscheid te nemen van het leven…
Ik kom uit een gelovig gezin. Mijn ouders zijn Protestant en ikzelf ben ook Protestants gedoopt. Ik ben verder niet praktiserend in mijn geloof, maar ik geloof wél. En dat maakt denk ik dat ik -vroeger al- niet bang was voor de dood. Het gevoel dat er meer is maakte gewoon dat ik er niet angstig voor kon zijn.
Maar aan dat gevoel is dus 13 jaar geleden een einde gekomen. Zo’n beetje tegelijk met de geboorte van Luc, mijn oudste. Iets erna eigenlijk, omdat ik de eerste dagen nogal ‘uit het veld geslagen was’ door zijn vroeggeboorte. En de zorgen zich vooral concentreerden op zijn herstel en vooruitgang.
… naar een legitieme angst voor doodgaan
Pas toen zijn toestand stabiel was en wij een beetje begonnen te wennen aan het papa en mama zijn begonnen ook alle andere zorgen. De onwennigheden en ‘gewone’ zorgen die iedere jonge ouder kent. En vanaf dat moment realiseer ik me heel sterk dat ik nog niet dood kán gaan. Ik heb namelijk twee kinderen die me nodig hebben.
Natuurlijk heb je hierin niets voor het zeggen, maar het maakt wel dat ik dus anders ben gaan nadenken over de dood en over afscheid nemen. Want stel je toch voor dat er iets gebeurt. Met mij, met Frank of in het ergste geval met ons allebei. Je moet er niet aan denken, maar tóch moet je er aan denken. Zo simpel is het.
Goed voorbereiden, met elkaar!
En dus denk ik er regelmatig aan. En hebben we het er regelmatig over. Dat het fijn is als alles goed geregeld is. Dat het goed is om jezelf voor te bereiden. Of dat je nu een uitvaartverzekering hebt of niet. Maar dat je in ieder geval van elkaar weet wat je wilt. Wil je begraven worden of gecremeerd? Wat voor muziek zou je het liefste horen?
Eigenlijk kom je met dit onderwerp op de mooiste gesprekken, wist je dat? En het hoeft ook helemaal niet beladen te zijn als je hier openlijk met elkaar over praat. Zeker niet als er nog eigenlijk niets aan de hand is. Als er niemand ziek is. Want met elkaar praten over de dood en over afscheid nemen maakt dat je dichter bij elkaar komt te staan. Je hebt het eigenlijk over de essentie van het leven als ik er goed over nadenk.
Je hebt het over wat er echt toe doet. Wat jij echt belangrijk vindt om geregeld te hebben. Of wat je niet belangrijk vindt natuurlijk. En dat is voor iedereen anders.
Lees ook: kinderen en rouw, neem je ze wel of niet mee naar een afscheid?
Wat ik belangrijk vind bij het afscheid nemen
Wat voor mij belangrijk voelt is het onderlinge contact. De openheid. Het open staan voor elkaar en het delen met elkaar. Toen mijn moeder overleed hebben we met het gezin (papa en zijn 4 kinderen) alles geregeld. In een week tijd kwam er zoveel ontzettend veel op ons af. En er lag nog maar zo weinig vast.
Wij wisten helemaal niet hoe mama het graag geregeld wilde hebben. Eigenlijk best lastig als je een mooi afscheid wilt regelen voor een dierbare, maar je kent de wensen niet goed genoeg. Het enige wat ze ooit echt uitgesproken had was dat ze begraven wilde worden. Verder niet.
Natuurlijk kom je op gevoel een heel eind. Ze hield van wit. Dus witte bloemen. Ze hield van Susan Boyle. Dus muziek van Susan Boyle. Ze hield niet van poespas, dus netjes maar niet té. Maar uitgesproken had ze het nooit.
Wat ik zelf graag wil
Zeker als je kinderen nog jong zijn is het prettig om te weten dat alles goed geregeld is. Uitvaartverzekering of niet, zaken vastleggen of kenbaar maken kan altíjd! Desnoods schrijf je een notitieblokje vol met wat je wel wilt en wat niet. Zo maak je het voorbereiden van je eigen afscheid ook wat eenvoudiger voor je nabestaanden.
Ik ben een beetje als mijn moeder denk ik. Behalve qua muziekkeuze 😉 . Maar mijn afscheid mag van mij zonder poespas. Met een lach en een traan. Er moet ruimte zijn voor verdriet, maar laat er alsjeblieft ook ruimte zijn voor die knipoog. Die fijne herinnering en desnoods een schaterlach! Ook ik hou van witte bloemen, dus ja. Graag. Wit.
En qua muziek ga ik voor Within Tempation. My all-time favorite, Mother Earth. Nu vind ik al hun muziek mooi, maar dit nummer spant de kroon. Gedraaid op mijn trouwdag en liefst ook op mijn begrafenis. Of crematie. Want de vraag begraven of cremeren, daar ben ik nog niet helemaal uit.
Heb jij al eens goed nagedacht over het afscheid nemen? Heb je een uitvaartverzekering of niet? En heb je al eens je keuzes uitgesproken naar je dierbaren toe? Of opgeschreven?
Elise schreef ook een mooi artikel over uitvaart regelen en afscheid nemen. Zij heeft alles al goed geregeld, zo jong als ze is, en vind het vooral belangrijk dat er ook gelachen moet worden.
