Grenzen stellen bij je kind, alleen op de ‘kond’

Het blijft een lastig onderwerp: het straffen van je kind. Gezien mijn al wat verder gevorderde leeftijd dan die van de meeste lezers van deze site, heb ik al heel wat methodes van grenzen stellen voorbij zien komen. Zelf ben ik nog uit de tijd van een tik op de vingers, een tik op de billen of gewoon een aantal petsen op mijn gat. Ik kan u verzekeren dat ik verder gezond en normaal groot ben geworden.

Grenzen stellen toen en nu

Het is lang streng gebleven, alhoewel al in de jaren zestig de trend voorzichtig de kop op stak dat het misschien ook anders kon. Een enkele verlichte leraar op de middelbare school liet zich al bij zijn voornaam noemen. En het over de deur bij elkaar binnen kijken zonder dat direct een tirade van afkeuring losbrak, nam een eerste begin. (Ik weet het, een lastige zin maar ik vind hem wel mooi dus ik laat hem staan).

De jaren zeventig waren het helemaal. Niet meer slaan, niet meer corrigeren maar alleen maar opvoeden en niet teveel grenzen stellen. Of liever gezegd: groot brengen. Hoe je dat moest doen zonder af en toe eens een tik uit te delen was en is me nog steeds een raadsel. En voordat iedereen die dáár tegen is en nu meteen op kruisje drukt, wil ik wel zeggen dat de tijd mij aardig in het gelijk gesteld heeft. Alle opvoedprogramma’s maken duidelijk dat een kind grenzen nodig heeft. Om zich aan te houden en er af en toe overheen te gaan. Om op die manier een volwaardige volwassene te worden.

Hoe leren kinderen grenzen ?

Te veel kinderen heb ik groot gebracht zien worden zonder die corrigerende houding van ouders. Te veel brutale kinderen heb ik grote monden horen geven tot ik me er als redelijke buitenstaander niet langer buiten kon houden. Het moest allemaal maar kunnen, ze moesten hun grenzen leren kennen en zo.

Maar wanneer je als ouders geen grenzen aangeeft, hoe leren ze die dan kennen? Ja, op het moment dat ze er kilometers buiten zitten en je zelf, gedreven door wanhoop staat te schreeuwen dat je geen hoer genoemd wilt worden. Dat je niet wilt dat de spullen door de kamer vliegen en dat je het verdomd nog langer het vuil van zes maanden uit hun kamer te takelen. Dan is duidelijk dat het is geëscaleerd. Maar kinderen leren daar niet van, die willen hooguit weten hoe lang het de volgende keer duurt voor je door het lint gaat.

In de jaren tachtig werden kinderen allemaal jong volwassenen. Ze hadden weliswaar lichaampjes en hersentjes van vierjarigen, maar we moesten ze vooral zien als volwassenen in de dop. Ze konden veel meer en ze begrepen veel meer dan we allemaal dachten. Het werd de tijd van sleutelkinderen, televisie kijken vóór het naar school gaan en vooral alles aan ze vragen. Welke kleren wil je aan, wat wil je eten, waar zullen we naar toe gaan met vakantie, wil je wel of niet mee naar opa en oma?

Zuivere zieltjes met de opvoeding van vroeger

Eerlijk gezegd werd ik er heel erg simpel en vooral heel erg verdrietig van. Gretig klampte ik me vast aan de gezinnen waar normaal en misschien wat ouderwets met normen en waarden werd omgegaan. En nee, daar werd niet geramd en gemept, maar daar deed een corrigerende tik wonderen. De kinderen uit de generatie zijn inmiddels groot en ik heb er geen beschadigd zieltje tussen gezien, zo kan grenzen stellen dus ook.

En nu heb ik mijn Hongaarse peetzoon weer eens hier. Hij komt werken om zijn gezin van vrouw en twee kinderen te onderhouden. Er is al niet veel werk in Hongarije en voor zigeuners al helemaal niet. En mijn prachtige petekind is een echte zigeuner, dus staat hij hier elke morgen om vijf uur naast zijn bed. Om te gaan werken tot een uurtje of vier, vijf ’s middags.

Hij mist zijn kinderen en zij missen hem ook. Zijn vrouw heeft de handen vol aan zijn dochtertje van vier dat niet begrijpt waarom pappa er niet is. Ze is lastig, doet moeilijk en vrouwlief probeert er het beste van te maken. Als ik mijn peetzoon vraag of hij zijn kinderen weleens een tik geeft, zegt hij: ‘Als ze echt niet luistert en stout blijft dan geef ik haar wel eens een klap. Maar alleen op de kond (zo spreekt hij het uit) en nooit hard. Maar dan begrijpt zij het wel.’

Ik kijk hem aan en voel een golf van liefde voor hem door mij heen stromen. Een volwassene die het snapt, die van zijn kinderen houdt en weet dat hij ze door hen grenzen te leren, de beste kans in het leven geeft. Gewoon op de kond dus.