Mocht jij als kind vroeger boos worden, kwaad zijn en ruzie maken? Mocht jij ongegeneerd je boosheid eruit gooien of kropte je het op, slikte je het in? Zodat je niet naar je kamer of de gang werd gestuurd. Ik weet nog hoe vaak ik stampend de trap op denderde en vurig de deur dichtsmeet. Om me vervolgens woedend op mijn bed te storten. Omgaan met boosheid kinderen is eigenlijk een vak apart. Maar jong geleerd is oud gedaan, dus geef ze het goede voorbeeld!
Ik hoorde laatst tijdens een lezing van powervrouw Christine Pannebakker dat maar liefst 70% van alle vrouwen kwaad is. 70%!!!!
Emoties horen erbij
Al duizenden jaren kijken we naar emoties als óf goed, óf slecht. Met als gevolg dat goede gevoelens gewenst zijn en slechte gevoelens ongewenst. En dus is woede als emotie waardeloos geworden. Het resultaat is dat de meeste mensen bepaalde gevoelens negeren, verstoppen of begraven. Maar de kracht van emoties is sterk en kan niet gemakkelijk de kop ingedrukt worden. Als jij nooit hebt geleerd om om te gaan met je boosheid, hoe kan je dan het omgaan met boosheid bij je kinderen verbeteren?
Lees ook: je kind leren omgaan met emoties
Wat gebeurt er als er geen uitlaatklep is?
Wat gebeurt er als emoties een uitlaatklep nodig hebben en we besluiten ze binnen te houden? Er ontstaat letterlijk druk, spanning. En de woede uit zich op andere manieren zoals bijvoorbeeld sarcasme, manipulatief gedrag, ziekte, depressie of geweld.
Emotie is eigenlijk niets anders dan energie die door het lichaam vloeit met één doel: het herstellen van een, door hoge emotionele opwinding, verstoord evenwicht. Fysiek ontladen en ontspannen helpt ons dan het evenwicht te herstellen. Dans, ren, boks, rust, yoga, tuinier!
De energie van woede is explosief, heftig, plotseling en vaak schokkend. Het voelt groot. Maar het is niets anders dan de behoefte voor jezelf op te komen en je te ontwikkelen binnen de grenzen van de ander.
Lees ook: blijvende boosheid
Omgaan met boosheid kinderen; wat kan jij doen?
Zoals eerder gezegd; jong geleerd is oud gedaan. Wil je het omgaan met boosheid bij kinderen verbeteren, dan zal je zelf het goede voorbeeld moeten geven. Maar wat nu als je niet weet hoe? Wat kun je doen om beter met boosheid om te gaan? Ik geef je 6 tips voor omgaan met boosheid kinderen die zeker werken!
1. Neem jezelf serieus
Wat heb ik gemerkt? Als ik boos word op man en/of kinderen, omdat ik vind dat ze me niet serieus nemen, ik beter mezelf kan afvragen ‘Neem ik mezelf, en mijn eigen grenzen en behoeften, wel serieus?’.
2. Erken je gevoelens
Hoe je zelf omgaat met kwaadheid is een krachtig voorbeeld voor kinderen. Doen alsof je zelf nooit boos bent, is onnatuurlijk. Erken en benoem de boze gevoelens, zeg wat er aan de hand is en vertel wat je eraan gaat doen. Dan geef je meteen het signaal dat erover praten de oplossing is.
3. Gewoon boos zijn
Als je je boos voelt, wees dan boos en doe er iets mee. Richt je aandacht naar binnen (bv met meditatie of ga wandelen) en ga op zoek naar de oorzaken. Voed jouw boosheid niet met nog meer kwade gedachten.
4. Boos zijn is oké
Leer je kinderen dat alle gevoelens ok zijn, maar dat niet elk gedrag acceptabel is. Een gevoel benoemen is goed. Je mag boos zijn, maar hoe je je daarna gedraagt daar zijn grenzen aan.
5. Koel eerst af
Als je voelt dat je je zelfbeheersing verliest, koel eerst af. De simpelste oplossing: haal diep adem. Of stamp door de kamer, sla met de deur, of pak papier en kras de woede van je af! Praat pas daarna. Ruzies kunnen destructief zijn, voor jezelf en voor de ander. Én je leert je kind dezelfde techniek te gebruiken.
6. Neem verantwoordelijkheid
Ben je toch uitgeschoten en heb je je woede eruit gegooid? Wees mild naar jezelf (vind ik zelf nog steeds een uitdagende!) Neem je verantwoordelijkheid en bied je verontschuldigingen aan. Óók aan je kinderen! Zeg ‘Ik heb een fout gemaakt’. En vraag hen je te vergeven. Op deze manier ‘laat je je woede los’.
Heb je nog meer behoefte aan informatie? Lees dan eens een van deze boeken
Ik ben erg benieuwd naar jóuw reactie, tips, ervaringen of iets anders wat je hierover met ons wilt delen. Omgaan met boosheid kinderen is geen eitje, maar dat komt vaak omdat we zelf ook niet goed zijn in boos zijn. Lukt het je om de boosheid van je kinderen te begrijpen? Dan ben je al halverwege de oplossing.
Gebruikte afbeelding via Shutterstock
Door: Nadine Schartz
Pingback: In de media: MamsatWork in de Ouders van Nu. | Het online platform voor werkende moeders, door werkende moeders
Wat een reacties! Goed onderwerp dus.
Vroeger werd ik naar boven gestuurd als ik erg boos was. Daar moest ik dan afkoelen en als dat was gebeurd, dan konden we verder praten.
Vorig weekend moest mijn zoontje van 1 even zijn frustraties kwijt. Althans zo noem ik het nu. Hij is voor het eerst echt gaan logeren en moest zijn prikkels even verwerken.
Hij zat op de grond, met zijn handen tussen zijn benen en zijn hoofd naar beneden, heel hard te huilen. Ik ben op de grond gaan zitten en heb tegen hem gezegd dat hij best even boos mag zijn en het er maar uit moest gooien. Hij kroop naar me toe, ging op schoot zitten en heeft nog 10 minuten gehuild. Daarna draaide hij zijn hoofdje om en gaf me een mooie glimlach! Rest van de avond was hij weer zichzelf.
Hai Patricia,
Op zich niks mis mee, met dat afkoelen, maar misschien niet duidelijk voor jou als kind dat het wél ok was om boos te zijn….
Wat prachtig dat je je zoon dat wél kunt vertellen en hem daarbij kan steunen. En wat geweldig toch om te zien dat als ‘het’ er eenmaal uit is hoe opgelucht hij weer verder kan. Respect voor hoe je dit hebt gedaan!
Ik heb veel steun gehad aan de andere moeders bij ons op het schoolplein. Iedereen had wel een eigen verhaal en manier hoe deze met zo een situatie omgaat. Ik kan iedereen aanraden ook eens rond te vragen en advies te vragen.
Ik ben een echte opkropster wat betreft boos worden, ik neem alles in me op en als het dan teveel wordt, gaat er een knop om en barst de bom tot huilen aan toe.
Heb een periode gehad nadat ik paar maanden in het ziekenhuis heb gelegen en werd na de geboorte en sterfte van me zoontje onzekerder, dit reageerde ik soms op me dochtertje af. Tot iemand aan de bel trok en zei meid zoek hulp op (mijn eigen man zei dit) Ik heb een psychologe gehad, extra ondersteuning in de huishouding en een oudertraining gehad, waar gelet werd op mijn band met me dochter en kreeg tips hoe ik haar anders kon benaderen. Soms wil dat nog niet lukken (reageert me man met het woord kleuters dan weet ik meid je gaat weer) , maar dan denk ik terug aan die tips, dan gaat het wel weer. Soms is het niet verkeerd om van profesionele mensen adviezen te krijgen.
Dank je wel, Yolanda, voor het delen hiervan. Weet zeker dat je velen hiermee raakt.
Hai Karin,
Dank je wel voor deze prachtige bijdrage! Sluit inderdaad naadloos aan 😉
Hai Joyce,
Herkenbaar! Het klinkt nl alsof Luc haarfijn doorheeft dat hij je ‘heeft’ met die dreiging; hij voelt ‘macht’!
Geef hem over iets anders ‘macht’. Bv binnen het kader ‘jij gaat nu uit bad!'(geen opening) ’trek jij de stop eruit of zal ik het doen?’. Wees hierin creatief!
En kijk eens of dat boos willen worden dan niet gewoon afneemt. Bedenk dat je dat boosheid te maken heeft met de behoefte om voor jezelf op te komen…
En nu geef jij het alternatief, dus voelt hij wederom geen keuzevrijheid.
Benieuwd of dit beter gaat werken voor jullie!
Dag Nadine,
Lees net een stukje over ‘woede’ in het boekje ‘Afscheid nemen’ van Riekje Boswijk-Hummel. Vond het mooi aansluiten bij je blog, dus bij deze:
‘Uiteindelijk gaat het om de pijn die onder of achter de woede te vinden is. Zo bekeken is uitrazen van je woede voornamelijk een middel ~namelijk een middel om je hart te bereiken~ en nooit een doel. Het gaat letterlijk en figuurlijk om loslaten. Je moet ‘de schuldige’ loslaten, omdat je je pas daarna kunt overgeven aan het verdriet van je hart.’
Liefs, Karin
Wat ik vooral ook lastig vind, is dat we 2 kinderen hebben, waarvan er 1 weleens op bed ligt als de ander bedenkt dat hij boos wil zijn. Afgelopen week was dat weer het geval. Luc in bad, Lotte in bed. Luc wil niet uit bad, maar na een half uur vind ik het toch wel tijd worden (ook bedtijd). Luc is boos, en dreigt dan ook om te gaan schreeuwen.
Aangezien Lotte net slaapt zit ik er niet op te wachten dat hij daaraan begint, dat snappen jullie wel denk ik).
Ik geef hem een alternatief door te zeggen dat ik hem snel wil helpen met afdrogen en dat hij daarna zijn boosheid er lekker uit kan knallen door bv op zijn kussen te gaan slaan. Helaas. Hij is nu boos en wil gaan schreeuwen. Uiteindelijk doet hij het niet, maar het lijkt alsof zijn boosheid daardoor naar zijn hoofd stijgt, en dat ziet er ook niet prettig uit moet ik zeggen.
Ik ga dus eens proberen om hem te vragen hoe hij zelf zijn boosheid wil uiten.
Nou, Ellen, je geeft vrouwen een flink aantal mogelijkheden om eens uit te proberen! Top! Dank!
Nadine,
Je vroeg of ik wou delen hoe ik op een gezonde manier met mijn boosheid omga, bij deze.
Allereerst was het voor mij een proces om te merken dat de wereld niet vergaat als ik boos ben, en dat anderen dat prima vinden, soms zelfs verhelderend. Ik heb ook geleerd dat ik op dingen terug mag komen. Dat helpt ook. En op het moment zelf; nu ik er niet meer bang voor ben kan ik veel makkelijker uiten dat ik boos ben, en ook veel sneller waardoor het minder oploopt. Als ik het gevoel heb dat het buiten proporties is of als het me overspoelt haal ik mezelf even uit de situatie. Ga ik me op mijn ademhaling concentreren (mindfulness) en als ik weer tot rust ben gekomen ga ik terug. Krassen helpt inderdaad ook, vooral met vetkrijt heb ik gemerkt. Of een paar keer stampen. Ik heb wel eens gehoord dat je dan bepaalde energieplekken activeert. Maar wat het ook is, een paar keer stampen laat de heftigheid zakken. Net als sporten. En dan kun je weer gewoon nadenken en reageren. Het mooie is dat ik nu ook de kracht van boosheid kan voelen, want soms is boosheid gewoon heel erg terecht. Maar alleen als je het kunt kanaliseren, zoals ik heb geleerd, kun je ook wat aan die kracht hebben.
@Heidi
Wow, kan me voorstellen dat die diagnose voor heel veel duidelijkheid zorgt. Het gaat niet om het labeltje maar om dat je nu misschien meer handvaten hebt door dit labeltje?
@dppz
Good4you (en je lief!) dat deze twee tips voor jou zo goed werken! Dank voor je reactie.
@Emma
Vertel haar dat het prima is om boos te zijn maar dat met iets gooien geen acceptabel gedrag is voor jullie. Vervolgens kun je haar zelf vragen wat een goed alternatief voor haar zou kunnen zijn; kinderen zijn veel creatiever dan wij denken!
Ik merk bij kinderen én ook bij mezelf dat de boosheid eruit krassen erg oplucht.
Dus geef haar een vel papier en een stel potloden en vraag haar: ‘laat maar zien hoe boos je bent. Zoooo, jij bent boos!’ Geef haar desnoods meerdere vellen papier en laat haar gaan net zo lang tot zij het nodig vindt.
Benieuwd naar jullie oplossing!
Dat vind ik een goede oplossing zeggen. Zelf vragen hoe je kind denkt dat hij/zij zijn booshuid kan/wil uiten (en daarbij dan benoemen welke vormen van uiting je in ieder geval niet accepteert). Ga ik proberen !
Zo ontzettend herkenbaar Nadine.
Ik ben heel veel boos geweest de laatste jaren. Maar door het feit dat er nu een diagnose autisme is voor twee van mijn kinderen, ben ik tegen een heleboel dingen anders gaan aankijken.
Als ik boos ben, ondertitel ik dit voor mijn kinderen. Ik vertel waarom ik boos ben. Als ik onterecht boos uitschiet, dan bied ik daar ook mijn excusses voor aan en leg uit dat het mij even te veel werd, maar dat het geen goede reactie was. Als de kinderen boos zijn, dan ondertitel ik dat ook voor hun. Ik leg uit dat ze best even boos mogen zijn, maar dat ze wel een keuze hebben hoe ze met die boosheid om gaan.
Het is net alsof ik met het krijgen van de diagnose van mijn kinderen ook geduld en een heldere visie heb gekregen.
Ik ben minder boos omdat ik meer kan relativeren. Maar als ik boos ben, dan laat ik het er ook absoluut uitkomen. Maar meestal niet met anderen erbij. Even in het bos schreeuwen (arme vogeltjes) of een flinke huilbui luchten enorm op.
Haha wat een goed stuk.
Vroeger was ik heel snel boos, boos om alles en op iedereen . Soms zo erg, dat ik eens een suikerpot naar mijn lief zijn hoofd heb gegooid.
Nu is dat stukken minder. Doe aan mindfulness, of neem even afstand van de situatie. Stop, denk en doe.
Verder neem ik ook nooit beslissingen als ik boos ben…..
Haha wat een goed stuk.
Vroeger was ik heel snel boos, boos om alles en op alles. Soms zo erg, dat ik eens een suikerpot naar mijn lief zijn hoofd heb gegooid.
Nu is dat stukken minder. Doe aan mindfulness, of neem even afstand van de situatie. Stop, denk en doe.
Verder neem ik ook nooit beslissingen als ik boos ben…..
Fijn om deze blog te lezen! Met name mijn dochter van 8 is temperamentvol en dat uit zich geregeld aan tafel bij het avondeten als we iets eten wat ze niet lekker vindt. Ze wordt boos en wil het liefs met haar bord of bestek gooien. Haar boosheid wil ze op dat moment altijd uiten door ergens mee te gaan slaan of te gooien. Heeft iemand nog een tip hoe ik haar op dat moment kan adviseren haar woede te kanaliseren. Met dingen gaan gooien of slaan vind ik niet acceptabel, maar ik besef dat ze wel iets met die boosheid moet doen.
Zie nu pas dat er een REPLYknop is. Mijn reactie aan jou staat op de site…
@Ellen
Dank je voor het delen van jouw ervaring. Ben erg benieuwd wat jouw gezonde manier is om met je boosheid om te gaan. Wil je dit nog met ons delen?
@Nel
Het is niet zo raar dat velen het lastig vinden; we hebben ook tientallen jaren het niet anders gedaan. Dus wees mild voor jezelf! En zie dat juist dit kind jóu hierom heeft uitgekozen! 😉
Ik blijf het lastig vinden om met boosheid om te gaan, daarom is dit blog een feest van erkenning en bevestiging. Het is hoe we het zelf ook proberen aan te pakken.
“Je mag boos zijn.” “Huil maar even lekker.” En inderdaad, soms moeten we zelf ook sorry zeggen als we onze stemmen te veel verheven hebben. Elkaar opvangen helpt inderdaad!
De oudste is heel gevoelig voor veranderingen en snel overprikkels en kan heel snel boos en onbereikbaar worden. Dat blijf ik erg lastig vinden. We proberen het er zoveel mogelijk te laten zijn, te erkennen, sorry te zeggen als we denken dat we er zelf aandeel in hebben en er later op een rustig over te praten. Vergt wel veel oefening en vooral geduld, gaat steeds beter.
Onze jongste van net twee zegt zelf al: “Boos” en trekt dan een boos gezicht. Of “blij” op een hele vrolijke toon!
En samen knuffelen na de boosheid is nog het allerfijnst.
Zie nu pas dat een REPLYknop direct antwoord geeft op jouw reactie. Mijn reactie aan jou staat op de site…
Hallo Nadine,
Wat goed dat je deze blog schrijft en ouders er een handvat mee geeft. Ik heb zelf geen kinderen, maar mocht vroeger absoluut niet boos zijn. Als ik stampend de trap opliep werd dat flink afgestraft, want wat moesten de buren wel niet denken. Dus dat heb ik toen afgeleerd. Ben er als volwassene depressief van geworden, precies zoals jij beschrijft. Inmiddels heb ik geleerd om op een voor mij en anderen gezonde manier met mijn boosheid om te gaan. Blijft spannend, maar wordt wel steeds leuker. Wat mij betreft kunnen niet genoeg ouders hier goed mee leren omgaan en dat dan vooral ook weer aan hun kinderen leren. Maakt een wereld van verschil.
Dank je Femke en Joyce voor de waardevolle toevoeging. Op de momenten dat de andere ouder in de buurt is kan hij het inderdaad even overnemen zodat jij de boosheid kan ‘verwerken’.
Fijn om te lezen dat ‘we’ hier allemaal last van hebben, en dat er ook zeker iets mee te doen is. Vanochtend nog met iemand over gehad dat kinderen niet meer boos mogen zijn tegenwoordig. Dat dat direct in de kiem gesmoord wordt.
Overigens Femke, wij doen het thuis ook zo. Werkt prima! Op een of anderen manier is de ander op zo’n moment ook altijd milder mbt de situatie….
Wat een mooi stuk, herkenbaar ook. Stiekem ook wel fijn om te lezen dat we het zo slecht nog niet doen. Wat wij nog weleens doen als het de één teveel wordt is de ander vragen het even over te nemen. Om zo even tijd te hebben om jezelf te herpakken en opnieuw het contact aan te gaan met onze temperamentvolle dochters.
Wel heb ik geleerd altijd congruent te zijn. Kinderen prikken hier toch zo doorheen als je doet alsof je niet boos bent.
Bedankt voor deze herkenbare blog.
Prachtig, Antoinette!!!
Ja, de oerschreeuw kan enorm opluchten. Zouden meer mensen eens moeten doen. Dank voor de toptip! 😉
Mijn ouders zijn een keer gestopt toen we onderweg naar vakantie waren bij een bos. Mijn moeder zei, kom we gaan een stukje lopen. Ik had geen idee wat de bedoeling was. Toen we op een open plek in het bos waren zei mijn moeder. En nu, nu ga jij eens lekker ff schreeuwen. Je opgekropte boosheid eruit. Ik heb enorm staan schreeuwen in mijn herinnering en het voelde daarna heerlijk.
Fijne vakantie gehad!
Zie nu pas dat er een REPLYknop is. Mijn reactie staat op de site…
Dank je Nicole, voor je mooie reactie!
Het goede van deze manier van communiceren is dat vele andere moeders weer van jou kunnen leren!
Denk dat de grootste uitdaging in jullie gezin is dat de kinderen de boosheid en het verdriet gewoon kunnen uiten. Ook al begrijpen wij het niet en zij misschien ook niet. Zie het maar gewoon als energie die eruit moet!
Het willen begrijpen frustreet jullie allemaal misschien alleen maar. Probeer dat eens wat meer los te laten!
Vaak weten kinderen niet waar boosheid en verdriet vandaan komen. En voel maar eens de ontspanning als het er gewoon mag zijn zonder dat ze het hoeven uit te leggen. Dat geeft hen zoveel ruimte!!!
Probeer het eens!
Succes!
volgens mij, die geen moeder is en vroeger erg kon stampen, gaat het om het willen doorbreken van thoughtwalls bij woede. je wordt niet zomaar wat boos, je voelt dat er een muur of block is van oordeel bij de ouder, of juf of meester of welke autoriteit ook. je wil die omver schreeuwen. . je moet leren dat dit niet werkt…
Wat wel werkt leer je later, verantwoording nemen, spijt ervaren en in liefde loslaten. Ho’oponopono, noemen ze dit op Hawai, Huna.
Hai Helena.
Ho’oponopono ken ik en is simpel en prachtig! Dank je wel voor het mij eraan herinneren..
En voor wie het niet kent: Ho’oponopono is een Hawaiiaans vergevings- en genezingsproces dat je goed kunt inzetten als je gedachten blijven hangen of je (negatieve) gevoelens voelt opkomen. De basisprincipes van Ho’oponopono zijn zeer eenvoudig:
Ontspan jezelf
Ga over op buikademhaling
Neem de situatie, het gevoel of de gedachte die je dwarszit, zeg het volgende:
Ik hou van je (I love you)
Bedankt (Thank you)
Het spijt me (I am sorry)
Vergeef me alsjeblieft (Please forgive me)
Als je Ho’oponopono beoefent voel je je meteen beter. Angst en ergernis verdwijnen op het moment dat je zegt ‘ik hou van je’. Liefde en harmonie komen er voor in de plaats.
Heel bijzonder!
Hallo Nadine,
Ik las je twitter berichtje, en ben dus je artikel gaan lezen. Ik vind dat zo mooi zoals je dit allemaal omschrijft. Wat ik zelf ook erg belangrijk vind, is inderdaad zoals jij het omschrijft, dat je je kinderen leert om met gevoelens om te gaan. Gevoelens zijn sowieso een moeilijk iets bij jonge kinderen. Ik heb 2 zoontjes van 5 en 3 jaar oud. De jongste heeft de diagnose klassieke Autisme, en de oudste is nog niet gediagnosticeerd, maar de vermoedens wijzen naar Asperger, ook een vorm van Autisme. Waarom ik dit vertel, is dat kindjes met Autisme vaak meer moeite hebben met het reguleren van boosheid, dan wel verdriet hebben. Vaak snappen ze hun eigen gevoelens niet. Als moeder zijnde wil ik mijn kindjes kunnen snappen, en op de momenten waarin ik ze niet snap of niet bij ze kan komen, dan word ik boos, maar dan meer boos op mezelf.
En de kinderen merken het nog eerder dan mij wanneer er “boosheid” in de lucht hangt.
Groetjes, Nicole
Zie nu pas dat er een REPLYknop is. Mijn reactie staat op de site…