Het is een hele uitdaging, het internet gebruik van je kinderen in goede banen leiden. Ik weet niet hoe het bij jullie zit, maar bij ons is het (bijna) dagelijks een onderwerp van gesprek. Toen de kinderen nog kleiner waren was het allemaal een stuk simpeler. De afspraken die we toen maakten, die stonden als een huis. Natuurlijk gaven we de kinderen weleens wat meer vrijheid op het moment dat dat zo uitkwam, maar over het algemeen was het duidelijk voor iedereen. En werd het ook nog geaccepteerd. Tegenwoordig ligt dat allemaal wat lastiger. Met een puber van 15 en een tienermeisje dat graag op TikTok vertoefd.
Hoeveel vrijheid krijgen Nederlandse kinderen en welke afspraken maken we voor internetgebruik?
Het is een afweging die iedere ouder moet maken: hoeveel vrijheid geef ik mijn kind als het gaat over het gebruik van internet en social media? Je wilt je kinderen wel de voordelen van het internet geven en in hun huidige tijd mee laten gaan. Maar je wilt ze ook beschermen tegen de potentiële gevaren. Bijna alle ouders in Nederland (91%) zijn het erover eens dat het hun verantwoordelijkheid is om toezicht te houden op het digitaal mediagebruik van hun kinderen en ruim vier op de vijf ouders (84%) maakt hier ook daadwerkelijk afspraken over.
Maar… dat er afspraken gemaakt worden over het internetgebruik wil niet altijd zeggen dat ze ook daadwerkelijk opgevolgd worden. Slechts 28% van de kinderen houdt zich namelijk altijd aan de afspraken over internetgebruik. Dit blijkt uit een onderzoek naar ouderlijk toezicht dat tussen 10 en 22 maart 2020 uitgevoerd is door Markteffect in opdracht van Prijsvergelijken, een website waar mensen kunnen internet vergelijken. Dit onderzoek is gedaan onder ouders met kinderen van 6-12 jaar om hun internetgebruik en de afspraken daaromheen in kaart te brengen.
Uit dit onderzoek zijn uiteraard nog meer resultaten gekomen, zoals bijvoorbeeld:
- 79% van de ouders heeft de afspraken over internetgebruik versoepeld tijdens de coronacrisis
- Hoe hoger het opleidingsniveau van de ouders, hoe strakker de afspraken met de kinderen
- Ruim driekwart van de ouders vindt dat digitale media overwegend positieve gevolgen hebben voor kinderen
Hoe vaak internetten kinderen gemiddeld?
Hoeveel internet, filmpjes en spelletjes is gezond voor kinderen? Daarover verschillen de meningen. Zo verschilt ook het internetgebruik van kinderen. Alle ouders is gevraagd hoe vaak hun kind (naar schatting) gebruikmaakt van digitale media. Bijna de helft (48%) geeft aan dat hun kind hier één tot twee uur per dag mee bezig is. Maar liefst één op de drie kinderen (36%) brengt meer dan twee uur per dag op digitale media door en slechts 16% van de kinderen gebruikt het minder dan een uur per dag.
Ik durf het bijna niet toe te geven, maar ik weet zeker dat mijn kinderen bij die 36% horen die meer dan twee uur op een dag op internet zitten. Gek eigenlijk, dat je je daar als ouder ook echt voor kan schamen, voor het internetgebruik van je kinderen. Voel jij dat ook zo?
Kunnen onze kinderen veilig internetten en zijn ze te vertrouwen?
Dit is best een lastige kwestie en ik denk dat ouders zich hier ook nogal snel op kunnen verkijken. Uit het onderzoek blijkt dat 27% erop vertrouwt dat erop dat hun kind de juiste beslissingen kan nemen omtrent digitale media. Dat is natuurlijk niet veel, alleen uit onderzoek blijkt ook dat bij ouders met een laag opleidingsniveau 44% van de ouders hun kinderen wél vertrouwt bij het nemen van de juiste beslissingen. In tegenstelling tot ouders met een hoger opleidingsniveau waarbij dit percentage op 22% ligt.
Zelf hebben wij in het verleden met een van onze kinderen een situatie meegemaakt die niet helemaal prettig was (een onbekende die contact onderhield met mijn dochter en vreemde vragen stelde). Hierdoor ben ik nu zelf wel voorzichtiger en is veilig internetten in ieder geval continue onderwerp van gesprek.
Maar je kan toch afspraken maken met je kinderen over hun internetgebruik?
Ja, was het maar zo simpel. Tuurlijk kan je afspraken maken met je kinderen. Maar of dat die afspraken altijd nagekomen worden, dat vraag ik me af. Sterker nog, ik kan je op een briefje meegeven dat dat niet zo is. Je kind geen telefoon geven is een optie om deze risico’s te vermijden, maar dan ontneem je ze ook het contact met leeftijdgenootjes uit hun klas bijvoorbeeld. Dat is dan weer jammer.
Zes op de tien ouders (63%) geeft trouwens aan dat hun kind zich vaker wel dan niet aan de afspraken houdt en slechts één op de tien ouders (9%) zegt dat hun kind zich vaker niet dan wel aan de afspraken houdt. Dat lijkt op zich wel mee te vallen. Als er afspraken worden geschonden, dan gaat het vooral om schermtijd en de toegestane spelletjes en filmpjes. Tenminste, dat denken wij ouders. Want de vraag is natuurlijk of we alles weten over het internetgebruik van onze kinderen 😉 .
Ik ben er zelf in ieder geval voorstander van om zoveel mogelijk bespreekbaar te maken. Wij verbieden dus niet veel (behalve schaars gekleed op foto of video of iets dergelijks) en leggen daarbij veel uit over internet, veilig internetten en alle gevaren die wij zien.
Voor en nadelen van internetgebruik en de gevolgen voor onze kinderen
Hoe denken Nederlandse ouders over de gevolgen van het gebruik van tablets, smartphones en computers voor hun kinderen? Ze zien vooral de voordelen: Eén derde van de ouders ziet helemaal geen negatieve gevolgen. Ruim driekwart (76%) vindt zelfs dat het gebruik van digitale media overwegend positieve gevolgen heeft. Een op de vijf ouders vindt dat het meer negatieve dan positieve gevolgen heeft en slechts 3% vindt dat het alleen maar negatieve gevolgen heeft.
Welke negatieve gevolgen zien we bij onze kinderen?
Een derde van de ouders (33%) ziet verslavingsverschijnselen bij hun kind als gevolg van digitaal mediagebruik. Ongeveer een kwart (26%) ziet een verminderde interactie en een op de vijf ouders (19%) ziet agressie of irritatie. Ook geven ouders aan dat hun kind minder buiten wil spelen, minder gemotiveerd is voor andere dingen en dat het grof taalgebruik oppikt online.
Bovenstaande uitkomsten van het onderzoek klinken me op zich niet onbekend. HJe mag je alleen afvragen of dat het zonder het gebruik van internet allemaal anders zou zijn. Zou je kind dan wel buitenspelen? En leert je kind op school geen grof taalgebruik? Natuurlijk wel!
Wat zijn de positieve gevolgen van het internetgebruik die we zien bij onze kinderen?
Ruim driekwart van de ouders (77%) ziet dat hun kind plezier beleeft aan onlinefilmpjes of spelletjes. Twee derde (65%) geeft aan dat hun kind door het gebruik van digitale media meegaat met de digitale ontwikkelingen en 63% ziet dat het kinderen ontspanning biedt. Dat is een feit, kinderen kunnen heerlijk opgaan in hun spelletjes en er ook echt veel plezier aan beleven.
Opvallend is dat slechts een op de zes ouders (15%) het opdoen van sociale contacten als een positief gevolg voor hun kinderen ziet. En dat vind ik jammer, want de sociale contacten zijn wel echt een feit. Tenminste, bij ons in huis. Het is zelfs zo dat er nu sociale contacten offline plaatsvinden die online begonnen zijn. Zo heeft mijn zoon via via heel wat meer vrienden leren kennen uit omliggende dorpen. Allemaal door internetgebruik en het online gamen met vrienden waar weer andere vrienden bij aanhaken. Nu spreken ze dan ook regelmatif offline af, super leuk!
Gaan we tijdens de coronatijd anders om met het internetgebruik ?
Hebben het thuisonderwijs en de quarantainemaatregelen ervoor gezorgd dat we andere afspraken met onze kinderen maken over hun digitale mediagebruik? In een los onderzoek, dat plaats had tussen 24 april en 15 mei 2020, werd ouders nog aan aantal vragen voorgelegd met betrekking tot de coronacrisis.
Ruim vier op de tien ouders geeft aan sinds het thuisonderwijs inderdaad andere afspraken gemaakt te hebben. Een ruime meerderheid van die groep (75%) zegt dat ze de afspraken hebben versoepeld. Daarentegen heeft één op de vijf ouders (21%) de afspraken juist aangescherpt. Van de ouders die voor versoepeling kozen, geven zes op de tien (60%) aan dat dit is door het gebrek aan andere mogelijkheden voor hun kinderen. 49 % van de ouders die de afspraken juist aangescherpt hebben doen dit omdat ze meer tijd hebben voor de controle ervan.
Waar ik nu nog wel nieuwsgierig naar ben is ‘draaien ze dit ook weer terug’? Nu bijvoorbeeld de basisschoolkinderen weer naar school gaan vraag ik me af of dat er ouders zijn die deze versoepeling ook weer terugdraaien. Heb jij dat gedaan? Of kabbelt het internetgebruik van je kinderen nu gewoon door op de laatst gemaakte afspraken?
Maak het internetgebruik vooral bespreekbaar en toon interesse
Het is niet nieuw, ik heb het vaker gehoord en gelezen en gelukkig passen wij dit zelf ook redelijk toe. Ook Denise Bontje, gespecialiseerd op het gebied van mediaopvoeding, taalontwikkeling en spel denkt er zo over. Ze is blij dat er afspraken gemaakt worden over het gebruik van internet door de kinderen, maar vooral ook blij met het feit dat ouders snappen dat kinderen zich hier niet altijd aan houden.
“Die realisatie is een goede stap naar veilig digitaal mediagebruik,” zegt zij. “Het gaat niet alleen om het maken van afspraken. Het is pas echt veilig als je betrokken bent en wanneer je het vertrouwen schept bij je kind dat het bij je terecht kan met vragen.
Kinderen hebben een kader nodig waarbij ze zich vrij kunnen ontwikkelen, ook als het gaat om internetgebruik. Of misschien zelfs wel vooral als het gaat om internetgebruik. Hou het gesprek hierover gaande, zonder daar een bepaalde lading aan toe te kennen en toon interesse. Je kinderen vinden het prachtig als je wilt weten hoe een bepaald spel werkt of als je alle gemaakte filmpjes op TikTok mee bekijkt.
Pas als ze gaan puberen krijg je hetvolgende te horen: ‘Mam, ik heb ook een privéleven hoor’ 😉 .
