Jezelf kwetsbaar opstellen: waarom zou je en hoe doe je dat dan?

De meeste mensen zijn het er over eens dat het een fraaie kwaliteit is om je “kwetsbaar op te kunnen stellen”. Maar eigenlijk is het niet helemaal duidelijk wat het betekent. Wil het zeggen dat we ons door anderen laten kwetsen, dus een soort martelaarschap? Is jezelf kwetsbaar opstellen dan niet juist een teken van zwakte?

Of houdt het in dat we onze emoties de vrije loop laten en ze over anderen uitstorten? Misschien komt het wel door deze onduidelijkheid dat het zo moeilijk is om jezelf echt kwetsbaar op te stellen. Hoe vaak trek je niet je harnas aan en ga je er op uit, naar het slagveld van het leven? Zeker als je zaken doet, als je professioneel over wilt komen, maar soms ook in conflicten met je partner en/of kinderen. Jezelf kwetsbaar opstellen is dus niet iets wat we zomaar geneigd zijn te doen. Terwijl het juist wel heel goed kan zijn! In dit blog lees je daar meer over.

Lees ook: Ongelukken in het verkeer – vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen

Jezelf kwetsbaar opstellen: wat is dat?

Om meer duidelijkheid te krijgen over wat ‘jezelf kwetsbaar opstellen’ kan betekenen is het van belang onderscheid te maken in emotionele kwetsbaarheid en de kwetsbaarheid van het hart. Emotionele kwetsbaarheid betekent dat je jezelf in je emoties laat zien, én dat je volledig in deze emoties opgaat. Je bent verstrengeld met je emoties. Daardoor kun je niet helemaal helder zijn: je kunt de situatie waarin je verkeerd eigenlijk niet echt inschatten. Je wordt zo makkelijk prooi van cynisme en manipulatie. Maar zelf oefen je ook, vaak zonder het te weten, druk op anderen uit, waardoor zij voorzichtig worden, zich terug trekken of je misschien zelfs wel aanvallen. Het is duidelijk dat deze vorm van kwetsbaarheid je noch helpt met je carrière noch tot veilige en warme relaties met anderen leidt.

Kwetsbaarheid van het hart

Je kwetsbaar opstellen vanuit je hart betekent dat je zelf de verantwoordelijkheid voor je emoties neemt. Als je volledig opgaat in je emoties is de intelligentie van je hart geblokkeerd. Je kunt anderen niet aanvoelen. En je vindt geen oplossingen, geen volgende stap in de situatie waarin je verkeert. Het is van belang te ervaren dat je emoties hebt en je deze ook niet weg wuift. Maar je bént deze emoties niet. Je kunt jezelf als het ware begeleiden in je emoties vanuit een ruimere blik. Dit is niet een blik van boven, geen adelaarsblik, maar de blik van “middenin”. Je staat midden in je leven, je gaat niet “weg”, maar juist naar je eigen centrum toe, naar “het oog van de storm”.

Hoe merk je het verschil tussen deze twee perspectieven? De blik van boven is met een oordeel over mensen en situaties verbonden, en je voelt afstand. Vanuit de blik van je hart heb je geen oordeel, je ziet wat er aan de hand is en hebt compassie voor alle betrokkenen. Er is helderheid en warmte tegelijk. Vanuit deze plek in jezelf is het dan ook veilig om je kwetsbaar op te stellen: jij bent veilig voor anderen, omdat je verantwoordelijk bent voor je emoties. En als iemand jou wil kwetsen of manipuleren, kun je dat snel aanvoelen. En de bal naar de ander terug spelen in plaats van erop in te gaan.

Je bent in staat om echt in contact te zijn, om je aan de ander te laten zien, maar ook om de ander waar te nemen. Zo kun je ook goede oplossingen en wegen vinden met elkaar, omdat het duidelijk is waar het daadwerkelijk om gaat, zonder verborgen agenda’s. Als je de kwetsbaarheid van je hart toelaat dan kom je vanzelf bij de intelligentie van het hart. Maar hoe houd je het contact met je hart warm?

Jezelf kwetsbaar opstellen: kom weer in contact met je hart

De eerste stap is om steeds weer het contact met je hart op te zoeken, om puur lichamelijk je aandacht naar je borstgebied te brengen, dat bewogen wordt door je adem. Je kunt dit ook ondersteunen door je linkerhand op je borstbeen te leggen. Als je met je aandacht bij dit gebied van je lichaam bent, kun je niet tegelijkertijd in je hoofd zijn. En dan kijk je vanuit deze voelende plek in jezelf naar wat je meemaakt: je eigen emoties, de ander, de situatie. En vraag je aan je hart: wat zou de meest constructieve stap zijn in deze situatie, een stap die voor mij en voor de ander klopt?

Misschien begin je nu weer in je hoofd te draaien en te zoeken naar een oplossing. Als je dit merkt kun je je aandacht gewoon weer terug naar je borstgebied brengen. Luister naar een antwoord, maar zoek er niet naar. Misschien komt ze meteen, misschien ook pas later, als je onder de douche staat of ’s ochtends wakker wordt. Je hart heeft voor je gewerkt. Je bent aangesloten aan een grotere wijsheid, aan een stroom van universele intelligentie, of zoals Lucas over de Bijbelse Maria in Bethlehem schreef: “ze bewaarde al deze woorden (van de herders) in haar hart en overwoog ze bij zichzelf”. Mooier kun je het niet zeggen!

Lees ook: Van je passie je werk maken; zie kansen in plaats van problemen