Het is de Week tegen Kindermishandeling. Aandacht hiervoor is belangrijk als je bedenkt dat er tussen alle kinderen in de klas van jouw kind(eren) gemiddeld 1 kind zit dat mishandeld en/of verwaarloosd wordt. Dat is toch verschrikkelijk?! Daarom lanceert Taskforce Kindermishandeling en Seksueel misbruik de campagne #ikkijknietweg.
Feiten Kindermishandeling
Om maar meteen met de deur in huis te vallen, nog wat schokkende feiten. Jaarlijks worden 119.000 kinderen mishandeld, waarvan de helft niet eens bekend is bij de hulpinstanties.
Het aantal mishandelde kinderen per 1000 kinderen:
0,8 Seksueel misbruik
4,7 Lichamelijke mishandeling
3,6 Emotionele/psychische mishandeling
8,1 Lichamelijke verwaarlozing
8,4 Emotionele/psychische verwaarlozing
Tel het sommetje maar op, en je beseft dat er veel te veel kinderen slachtoffer zijn van geweld en verwaarlozing. Te veel kinderen die geslagen, uitgescholden, genegeerd, niet verzorgd of misbruikt worden. Of getuige zijn van huiselijk geweld en gescheld. Liefde en geborgenheid is zo’n groot goed voor opgroeiende kinderen. De gevolgen voor deze beschadigde kinderen zijn dan ook vaak niet te overzien. Het risico op psychische stoornissen is groot alsook de voortzetting van hetzelfde gedrag. Jong geleerd is immers oud gedaan. Het voorkomen van of tijdig ingrijpen bij mishandeling is daarom van levensbelang. Voorzitter Van Der Laan pleit voor een verplichte opvoedcursus voor aanstaande ouders. Is dat een oplossing? Of gaat dat te ver? Opvoeden kent vele wegen en lange paden.
Hoe herken je kindermishandeling?
Dat is moeilijk te herkennen, tenzij je het ziet gebeuren of het kind het direct of indirect aangeeft. Signalen van kindermishandeling waarop je kunt letten zijn:
- stil en teruggetrokken gedrag of juist heel druk
- schrikken van aanrakingen
- vaak verwondingen hebben met soms een ongeloofwaardige verklaring
- onverzorgd uiterlijk met vieze kapotte kleding en ongewassen haren en lichaam
- ouders die schreeuwen (en dan bedoelen we grof geschreeuw, geen ‘kom nou eens hier’-schreeuw) of zich vaak negatief uitlaten (tegen)over hun kind
- een partner die je nooit buiten ziet
- iemand in het gezin die angstig, schrikachtig of depressief is
- mishandeling of verwaarlozing van een huisdier kan ook wijzen op problemen in het gezin.
Let wel, elke situatie is uniek. Verschillende factoren hebben invloed op het risico op huiselijk geweld. Maar vooroordelen zijn gemakkelijk. Mishandeling en verwaarlozing komt zowel bij gezinnen met hoogopgeleide als laagopgeleide ouders voor. Vergis je niet. Wees alert, blijf integer en handel adequaat.
Wat kun je doen?
De cijfers liegen er niet om: de helft van de mishandelde kinderen zijn niet eens bekend bij de hulpinstanties. Hoe eenzaam zullen deze kinderen zich voelen? Anderzijds kan het voor een buitenstaander ook moeilijk zijn om er melding van te maken. Want ja, wat zijn de consequenties? Voor het kind, voor het gezin, voor de omgeving?
Iemand nam mij ooit eens in vertrouwen en vertelde dat hij zag dat een kind door haar vader in het gezicht geslagen werd. Het betrof een gezin dat bekend was bij vrienden van hun. Het zat hem enorm dwars, was bang dat er een link naar hem gelegd zou worden wanneer er een melding zou komen. De kans bestond namelijk dat de vader hem gezien had ten tijde van het incident. Tot op vandaag heb ik er geen idee van wie het betrof. Wel heb ik voor hem informatie ingewonnen op school, omdat ik vond dat er in ieder geval ergens iets gemeld moest worden.
Je kunt en mag gewoon niet wegkijken! En weet je waar ik van schrok? Dat de leerkracht (al 40 jaar in het vak) niet eens raar opkeek van mijn verhaal en direct een antwoord klaar had. Dan vraag je je af: hoe vaak krijgen zij hiermee te maken? Met zo’n 500 kinderen op school, vrees ik ook voor dit antwoord.
Weg kijken kan niet! Maar wat kun je dan wel doen?
Heb je het vermoeden dat het welzijn van een kind op het spel staat? Herken je signalen of heb je een sterk onderbuikgevoel bij een bepaald kind of gezin? Maak het bespreekbaar. Of het nu met de ouders is, met de leerkracht of met een vertrouwenspersoon. Geef aan wat je opvalt bij het kind zonder direct beschuldigend te zijn, tenzij je zoals in het voorbeeld getuige bent van een incident. Het betreft dan ook geen vermoeden.
Ben er voor het kind, sta er voor klaar met een luisterend oor en vraag of je ze kunt helpen. Maar vraag niet specifiek door want kinderen zijn vaak, ondanks alles, loyaal aan hun ouders.
Het beste advies is, denk ik: neem (gratis en eventueel anoniem) contact op met Veilig Thuis op 0800-2000. Een hulpverlener is 24/7 bereikbaar voor je verhaal en een deskundig advies over hoe te handelen. Ook wanneer het in je eigen gezin niet goed gaat. Kijk ook op de site van Veilig Thuis voor meer informatie en tips.
Eén melding kan het leven van een mishandeld kind voorgoed veranderen. Kijk niet om, maar kom in actie. Het welzijn van een kind moet altijd voorop staan!
Want het houdt niet op, niet vanzelf…