Kosten kinderopvang zijn voor ieder gezin waarvan beide ouders werken een aanslag op de portemonnee. Onderzoek wijst uit dat ook 2018 waarschijnlijk weer een stijging in de kinderopvang kosten laat zien als gevolg van de Wet IKK. We leggen uit waarom, maar eerst even een stukje over de kosten kinderopvang nu, de kwaliteit van de kinderopvang én de wet IKK. De wet IKK is onlangs goedgekeurd en zal per 1 januari 2018 van kracht gaan.
Kosten kinderopvang
Natuurlijk valt er voldoende te zeggen over de kosten van kinderopvang. Gebruikers van kinderopvang vinden over het algemeen de kosten te hoog en schatten in dat een groot deel van hun verdiensten opgaat aan de kinderopvang.
Uitspraken van tegenhangers variëren bijvoorbeeld van ‘Je wilde toch zelf kinderen’ tot, ‘Dan moet je maar thuis blijven’. Een nogal kort door de bocht redenatie, aangezien veel gezinnen tegenwoordig uit tweeverdieners bestaan, uit financiële noodzaak.
Gemiddeld liggen de kosten voor kinderopvang in 2017 op € 7,18, dit is ook het maximum bedrag waarover je kinderopvangtoeslag ontvangt. Kost de kinderopvang meer? Dan krijg je over het verschil geen toeslag meer terug van de overheid.
Waar hangen de kosten kinderopvang vanaf?
Het tarief wat je voor kinderopvang betaalt kan variëren. Verschillen zijn onder andere afhankelijk van:
- Woonplaats
- Flexibiliteit van de opvang (bv openingstijden)
- Welke voorzieningen er zijn (bv qua eten)
- Zoek je dagopvang of ook BSO?
- Zoek je opvang voor het hele jaar of alleen in vakantieperiodes
Lees ook: incidenten op de kinderopvang
Kwaliteit in kinderopvang
De kwaliteit van de kinderopvang wisselt enorm. Ik heb dit zelf aan den lijve ondervonden. Emma heeft vorig jaar bij twee kinderopvangcentra gezeten voor één dag in de week, en drie dagen per week bij een gastouder. Die gastouder was geweldig, maar dat vind ik ook beter vooraf in te schatten dan een kinderdagverblijf.
Het eerste kinderdagverblijf (een grote en landelijk goed beoordeelde keten), daar stond ik met ‘5 minuten’ weer buiten. Onaardig personeel en zo veel mogelijk kindjes op één groep. Met zo nu en dan een excuus mail omdat ze weer ergens een slapende baby vergeten waren.
Emma zat eerst in de groep voor vroege kindjes met twee verschillende gezichten per week, daarna in de dag groep, met zo nu en dan een nieuw gezicht en als laatste in de arme-kindjes-die-als-laatste-door-haastige-ouders-worden-opgehaald-groep, met weer iedere week twee verschillende (chagrijnige) gezichten.
Kleinschalig kàn heel fijn zijn
Hierna ging ze naar een antroposofisch kinderdagverblijf. Kleinschalig, biologisch, met slechts vier groepen, zachte kleuren, natuurlijke materialen, en een prachtige tuin. Ook belangrijk; altijd dezelfde gezichten op de groepen. Liefdevolle, geduldige mensen die echt op magische wijze een rust creëerde, ook al waren ze met 12 kinderen en twee begeleiders op 80m².
Deze leidsters kunnen me op het eind van de dag vertellen hoe de dag van mijn baby eruit zag. En of ze goed gegeten en geslapen heeft bijvoorbeeld. Het is wel een stukje duurder, maar de kwaliteit is het mij dubbel en dwars waard. Anders wordt het natuurlijk wanneer je het geld simpelweg niet hebt…
Gelukkig zijn er vanuit de overheid wel eisen voor de kwaliteit, waar alle kinderdagopvangcentra aan moeten voldoen. De wet IKK draagt daar verder aan bij.
Wet IKK, wat houdt dit in?
Regels voor de kwaliteit van kinderopvang zijn enorm van belang. De tweede kamer vindt dit zelfs zo belangrijk, dat er nu voor een wet is gestemd die deze regels nog verder aanscherpt: de wet voor Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang. Dit zijn de belangrijkste punten van deze wet:
- 1 begeleider op 3 baby’s, in plaats van 1 begeleider op 4 baby’s
- Vrijwilligers tellen niet meer mee als begeleider per kind
- Maximaal twee vaste gezichten voor baby’s, in plaats van drie
- Alle pedagogische medewerkers hebben recht op coaching door een pedagogisch coach met minimaal een hbo-opleiding
- Voor de BSO van kinderen ouder dan 7 geldt nu 1 begeleider op 10 kinderen, dit wordt middels de wet IKK 1 begeleider op 12 kinderen
Kosten van de wet IKK
Klinkt goed natuurlijk, maar wat gaat dit kosten?
Kosten volgens de overheid
De Tweede Kamer is met het instemmen uitgegaan van een gemaakte berekening van de kosten. Beraamd is dat dit 83 miljoen gaat kosten. Op basis hiervan mag het tarief zo’n 32 cent stijgen. Dan gan we van € 7,18 naar € 7,50 per uur kosten kinderopvang in 2018. Hiermee stijgt dan ook het maximumtarief voor de kinderopvangtoeslag.
Kosten volgens Branchorganisatie Kinderopvang
Uit het onderzoek van de Brancheorganisatie Kinderopvang komt echter een heel ander plaatje naar voren. Dit grootschalige onderzoek is gehouden onder ongeveer 800 locaties van uiteenlopende groottes en uit 135 verschillende gemeentes, dus redelijk representatief.
De financiële voordelen van de BSO-versoepeling (1 op 12 in plaats van 1 op 10) vallen tegen. BSO’s hebben geen ruimte of animo voor meer kinderen, en kunnen dus niet meer omzet gaan draaien wanneer de regels versoepelen en ze meer kindjes mogen hebben.
De inschatting van de kosten van het extra personeel en andere soorten roosters vallen enorm tegen. De strengere eisen voor kinderdagopvang gesteld in de wet IKK maken het vooral voor kleine locaties erg moeilijk. Voor hen is de impact het allergrootst en zal het tarief relatief meer stijgen om nog aan de eisen te kunnen voldoen. Dit klinkt niet onlogisch, kleine opvanglocaties kunnen minder schuiven met de indeling van groepen en het aanwezige personeel dan grote organisaties.
Om een lang verhaal kort te maken, de inschatting zou volgens dit onderzoek minstens 163 miljoen moeten zijn, in plaats van 83 miljoen. En dat zou betekenen dat het uurtarief gemiddeld €7,71 zal moeten worden om ervoor te zorgen dat de kinderopvangcentra nog kunnen blijven bestaan.
Wat betekent wet IKK concreet voor de portemonnee?
Als de overheid het maximum uurtarief van de kinderopvangtoeslag niet voldoende verhoogt, dan heeft dit enorme gevolgen voor de portemonnee.
Onderstaande tabel is gemaakt op basis van de tabellen voor de BSO die in het onderzoeksrapport over de effecten IKK van de Brancheorganisatie Kinderopvang staat. Uitgegaan is van een klein voordeel van de nieuwe regeling voor de BSO waardoor ze een iets lager tarief kunnen hanteren. De tabel die uitgaat van geen voordeel voor de BSO had een stijging voor de minima groep van 61%!
| Groep ouders | 2017 netto uurtarief – na kinderopvangtoeslag | 2017 netto uurtarief IKK – na kinderopvangtoeslag | Stijging |
| Ouders met minimum inkomen | €0.66 | €0.85 | 29% |
| Ouders met modaal inkomen | €0.97 | €1.15 | 19% |
| Ouders met 3x modaal inkomen | €4.12 | €4.18 | 1% |
Gevolgen voor wachtlijsten
In het artikel wordt eigenlijk helemaal niets gezegd over de gevolgen van deze regeling voor de wachtlijsten bij de kinderopvang. Het lijkt me dat er op veel locaties simpelweg minder plek is voor kinderen, waardoor de wachtlijsten langer zullen worden.
Voor de BSO zijn er doorgaans minder wachtlijsten, maar die zouden (als er genoeg plek is op een BSO) in principe juist sneller moeten gaan.
Lees ook: voordelen kinderoppas aan huis
Conclusie
Fijn dat de Tweede Kamer geld uit wil trekken om de kinderopvang te verbeteren. Het is echter wel zorgwekkend dat de Brancheorganisatie Kinderopvang concludeert dat het uitgetrokken budget niet zorgt voor het kunnen waarmaken van de nieuwe eisen die er gelden. En het zijn harde eisen, geen richtlijnen, dus kinderdagverblijven moeten zich eraan houden.
De grootste vraag is nu: wie draait op voor het verschil?
Kan jij een hogere kosten kinderopvang handelen in 2018, of zal je op zoek moeten gaan naar alternatieven?
Gebruikte afbeelding via Shutterstock
