Als ouder zouden we onze kinderen het liefst vertellen dat de wereld een perfecte plek is. En dat lijkt het ook, als je nog piepklein bent. We proberen onze kids zo lang mogelijk in die mooie waan te laten. We vertellen ze sprookjes. En dat er in december een meneer komt die ze for-no-reason stapels cadeautjes geeft. Maar vroeg of laat komen ze erachter dat er een hoop ellende is in de wereld. En zien ze op het Jeugdjournaal dat ook grote mensen wel eens ruzie hebben. Met kinderen praten over oorlog: hoe pak je dat aan? En misschien ook een vraag die je je stelt: waarom zou je?
Ten eerste kan het natuurlijk zijn dat je kinderen je vragen stellen over wat er in de wereld gebeurd. Ze krijgen er ook steeds meer van mee, onder andere via social media, maar ook op school. Wat leg jij dan uit? Bovendien gaan jullie misschien wel eens als gezin naar Bevrijdingsdag, met de kids. Een mooie manier om ze te leren over vrijheid, én oorlog.
Oorlog in Jip en Janneke taal
Sommige onderwerpen zijn nu eenmaal beladen. Hoe praat je met je kind over de dood? Hoe leg je ze uit dat grote mensen soms gaan scheiden? En hoe leg je ze uit over het nieuwe kindje in de klas, dat is gevlucht uit Syrië? Met kinderen praten over oorlog is niet iets dat de verloskundige je heeft geleerd.
Volwassen problemen snappen we zelf vaak niet eens. Dus hoe kunnen we ze dan aan onze kinderen uitleggen? Over de Brexit zullen ze (godzijdank) waarschijnlijk geen vragen gaan stellen. Maar ze horen wel dat de Turken Syrië binnenvallen. Ook als ze nooit iets van het journaal meekrijgen. Turkije, waar jullie misschien nog wel ooit een fijne familievakantie hebben gevierd. Dan komt ‘de oorlog’ toch opeens een stuk dichterbij. In ieder geval voor het gevoel van veel kinderen. En voor je het weet, zit je met je kinderen te praten over oorlog. Dat klinkt zwaar (en is het ook), maar misschien is het wel nodig. Waarom? Dat lees je hieronder.
Met kinderen praten over oorlog: waarom zou je?
Je kunt je kinderen proberen af te schermen van alle narigheid op onze planeet. Maar dat wordt niet gemakkelijk! Bovendien is het beter om er samen over te praten, dan om hen te laten zitten met vragen die ze krijgen door flarden van nieuws. Met kinderen praten over oorlog is om meerdere redenen belangrijk.
1. Kinderen hebben vragen
Of ze ze nu direct aan je stellen of niet: kinderen hebben vragen. Ook over het nieuws. En daar krijgen ze tegenwoordig misschien wel meer van mee dan jij als ouder denkt. Stiekem zijn onze kinderen al behoorlijk wereldwijs. Hartstikke goed, totdat het nieuws dat ze bereikt ineens niet meer gaat over de meest populaire YouTuber van nu, maar echte wereldproblemen.
Met kinderen praten over oorlog kan hun vragen beantwoorden. Dat geeft hen niet alleen een completer beeld van de situatie, maar het vermindert ook hun angsten. Natuurlijk hoef je niet in detail te treden. Maar je kan ze wel geruststellen. En dat is misschien wel je belangrijkste taak als ouder.
2. Onbekend én onbesproken maakt angstig
Als je ervoor kiest om niet met kinderen te praten over oorlog (of alle andere ellende in de wereld) scherm je ze eigenlijk vooral tijdelijk af. Vroeg of laat komt ook jouw kind erachter dat het niet alleen maar rozengeur en maneschijn is. Maar zolang dingen niet besproken worden en je kind met vragen blijft zitten, creëert dat eerder een angstig dan een veilig gevoel bij kinderen. Hoe moeilijk onderwerpen ook zijn: probeer ze bespreekbaar te maken. En in het geval van praten met kinderen over oorlog is dat om nóg een reden heel belangrijk.
Praten over oorlog met kinderen = vrede doorgeven
Er zijn steeds minder (overgoot)opa’s en -oma’s die ‘de oorlog’ hebben meegemaakt. Daardoor wordt vrede en leven in vrijheid ook iets dat we steeds meer als vanzelfsprekend zien. Vraag het maar aan heel veel mensen in de wereld: dat is het niet. Als we onze kinderen dát kunnen bijbrengen – ook al hebben we zelf gelukkig nooit een oorlog meegemaakt – dan zetten we al een stapje in de goede richting. Want als we onze kinderen iets kunnen leren, dan is het misschien wel dat het wapen-loze gevecht voor vrijheid eigenlijk eindeloos doorgaat.
De bevrijding van Nederland
Hier in Noord-Brabant hebben we de 75-jarige bevrijding gevierd. Maar in hogere delen van Nederland zitten er nog veel festiviteiten aan te komen! Vier die vrijheid met je kinderen, en geef hen vooral alle uitleg die ze willen. Want met kinderen praten over oorlog is ook een lesje in wat vrijheid betekent. Als alle kinderen op de hele wereld die les leren, is de wereld straks een stuk beter af.
