We herkennen het ongetwijfeld allemaal. Kinderen die op het einde van de basisschool zitten of op het voortgezet onderwijs en die veel huiswerk moeten maken en leren. De overgang van de basisschool naar de brugklas is een grote als het gaat over leren en huiswerk maken. Ieder kind gaat hier op zijn of haar eigen manier mee om naturllijk, maar slimmer leren is voor ieder kind fijn natuurlijk. Hoe makkelijk je ook leert, als je door slimmer te leren meer tijd overhoudt voor andere dingen is dat altijd fijn. Voor ieder kind. En zeker de kinderen die meer moeite hebben met leren zijn gebaat bij simpele hulpmiddelen om het leren makkelijker te maken. In dit blog vind je meer tips niet alleen te leren leren, maar ook om het leren makkelijker te maken.
Zo kan je kind slimmer leren en meer tijd overhouden
Als ervaringsdekundige kan ik je vertellen dat wij hier ‘alle’ varianten hebben gezien in huis met betrekking tot leren. Onze zoon leert niet zo makkelijk, kan zich moeilijk concentreren en vind andere dingen belangrijker. Slimmer leren was voor hem zeker een uitkomst geweest op de middelbare school. Natuurlijk hebben wij pogingen ondernomen om hem hierbij te helpen. Door tips te geven over de manier waarop hij het beste zou kunnen leren, door te overhoren en meer van dat soort dingen. Toch viel dat allemaal niet mee. Inmiddels zit hij op het MBO en gaat het leren hem wat beter af omdat er meer praktisch geleerd wordt van school uit. Pas nu wordt hij gemotiveerd om op een bepaalde manier te leren die goed bij hem past. Als wij toen geweten hadden wat we nu weten, dan hadden we hem waarschijnlijk nog beter kunnen helpen met slimmer leren.
Onze dochter daarentegen leert wat makkelijker. Maar ze besteed er ook duidelijk meer tijd aan, dat is ook een feit 😉 . Ondanks het feit dat ze leergierig is en zonder mopperen aan haar huiswerk start, vind ik het ook voor haar belangrijk dat ze goed leert hoe ze het beste kan leren. Vanuit school krijgt ze daar gelukkig al goede handvatten voor, maar slimmer leren kan je ook thuis goed toepassen. Ze werd bijvoorbeeld door een leerling uit haar klas getriggerd om op een andere manier te leren door wat extra hulpmiddelen te gebruiken zoals flitskaartjes. Meer er is nog veel meer om je kind op weg te helpen!
De onderstaande hulpmiddelen om slimmer te leren komen uit de webshop van Puberbijles.
Met de volgende tips die zij momenteel ook toepast is ze nu sneller klaar met haar huiswerk en haar leerwerk.
Tips om slimmer te leren
Niet voor alle onderstaande tips heb je overigens hulpmiddelen nodig. Sommige tips zijn ook gewoonweg ontstaan uit ervaring en hebben te maken met een andere manier van leren waardoor je slimmer gebruik maakt van je tijd en de situatie.
1. Leren met flitskaartjes
Laat ik dan maar beginnen met de flitskaartjes. Deze flitskaartjes (ook wel flashcards genoemd) passen perfect in de methodiek van slimmer leren. Door deze kaartjes te gebruiken wordt het leren concreter, actiever en gevarieerder. Als gevolg hiervan kan je kind sneller leren, makkelijker (en vaker) herhalen en korter leren.
Lotte gebruikt deze flitskaartjes vol overgave. Ze vindt het vooral voor de talen heerlijk om de flitskaartjes te gebruiken, om bijvoorbeeld woordjes en zinnen te leren. Maar je kan flitskaartjes veel breder inzetten om slimmer te leren. Nu zet ze bijvoorbeeld voor Frans de zinnen aan één kant van het flitskaartje in het Nederlands en aan de andere kant in het Frans. Op deze manier kan ze zichzelf goed overhoren (niet alleen slimmer leren voor je kind, maar ook voor jou, haha).
Maar het leren begint natuurlijk al bij het opschrijven op de flitskaartjes. Inmiddels is algemeen bekend en bewezen dat leren beter gaat als je het opschrijft. De eerste stap die je dus maakt met de flitskaartjes is gelijk een heel belangrijke. Nu zou je kunnen bedenken dat je de woordjes ook onder elkaar kan zetten in je schrift. Dat klopt, maar het is een stuk lastiger om jezelf zo te overhoren.
Nóg een voordeel van de flitskaartjes dat het leren slimmer maakt: je kan stapeltjes maken van de flitskaartjes. Heb je het antwoord van een flitskaartje goed? Dan gaat hij op stapeltje A. Weet je het antwoord niet, dan op stapeltje B. Stapeltje B kan je kind vervolgens vaker leren en als het antwoord dan wel goed is kan ook dit kaartjes naar stapeltje A. Op deze manier leer je een stuk effectiever. Alles wat je al kent hoef je nameljk niet te blijven herhalen.
2. Wie schrijft die blijft, ook dat is dus slimmer leren
Ik gaf het hierboven al aan, het schrijven van de flitskaartjes is een belangrijke eerste stap in het slimmer leren. Nu hoeft dat schrijven natuurlijk niet altijd op een flitskaartje te zijn. Samenvattingen schrijven is namelijk ook belangrijk en daar zijn de flitskaartjes wellicht niet zo geschikt voor. Dan gebruik je dus gewoon een schrift.
Wat goed werkt is om je kind te leren niet alles uit te schrijven. Lotte startte in het begin met ongeveer alles overschrijven vanuit het boek. Dat is niet geheel zinloos, maar heeft ook niet veel te maken met slimmer leren want het kost enorm veel tijd. Ik heb haar dan ook geleerd hoe ze het beste haar samenvattingen kan maken. Met bullits, met pijlen, concreet zijn, korte zinnen en overzichtelijk op papier gezet. Dus geen lappen tekst onder elkaar, maar puntsgewijs werken en mét witruimte ertussen.
Feit blijft in ieder geval dat het opschrijven van hetgeen je moet leren slimmer is dan er een samenvatting van maken op je pc. Typen werkt anders dan opschrijven, ook voor het onthouden ervan!
3. Leren plannen om slimmer met je tijd om te gaan
Slimmer leren start eigenlijk met het maken van een planning. En laten we eerlijk zijn, veel kinderen weten nog niet hoe ze moeten plannen. Meisjes hebben dat over het algemeen makkelijker dan jongens, maar leren leren en leren plannen is zeker belangrijk voor tieners en pubers. Als ze namelijk weten hoe ze hun huiswerk moeten plannen weten ze ook precies wat ze moeten doen en wanneer. Dat brengt rust in je hoofd én het zorgt ervoor dat je de juiste vakken op de juiste momenten leert.
Lotte start altijd met haar maakwerk. Dat noemt ze overigens ook geen huiswerk. Huiswerk is voor haar leerwerk, en daarnaast heb je dus maakwerk. Zoals bijvoorbeeld je opdrachten voor wiskunde, of het opstel dat je moet schrijven voor Nederlands ofzo. Alles wat af is, daar hoef je namelijk niet meer aan te denken. Dat kan je afstrepen en niets is zo lekker als afvinken, toch?
In principe is de stelregel bij haar dat ze haar maakwerk probeert op dezelfde dag te maken als dat ze het op krijgt. Nu lukt dat niet altijd, want soms zijn het projecten waar ze langer mee bezig is. Die komen dan alsnog op de planning te staan, maar het ‘kleine’ maakwerk staat alleen in haar agenda of op magister en neemt ze niet over op de planning voor het slimmer leren.
Ze krijgt van school uit een vrij overzichtelijke A3 planning die uitgeprint wordt. Gewoon een simpele planning die voor een paar weken ingevuld kan worden. Deze wordt overigens 2x uitgeprint. Op de eerste kan ze al haar toetsen (proefwerken en schriftelijke overhoringen) invullen zodat ze een duidelijk overzicht heeft van de toetsen per week. In het tweede overzicht zet ze voor zichzelf de planning die ze op een dag heeft op het gebied van leren. Ook dat geeft een duidelijk beeld van de werkzaamheden die ze moet doen. Ze zet hier overigens alleen de vakken op, want de stof zelf, die staat in Magister.
Groot voordeel: de planning hangt bij haar bureau tegen een kast aan. Zo ziet ze op ieder moment wat er nog moet gebeuren.
Onze ervaring leert alleen dat niet iedere school haar leerlingen goed begeleidt met slimmer leren. Kan jouw kind wel wat hulp gebruiken dan is de planagenda hieronder is een heel mooi hulpmiddel om slimmer te leren.
4. Planagenda gebruiken
Met de planagenda van Puberbijles kan je kind zo’n zelfde soort planning maken. Het mooie van deze planagenda is dat er een heel simpele en doeltreffende uitleg op de eerste pagina’s staat. Daarnaast is het geen agenda met vaste weken erin. Je kind kan dus zelf de weken aangeven en de dagen waardoor deze planagenda altijd te gebruiken is. Ook al start je halverwege het jaar. Je kind kan in deze agenda de deadlines kwijt zoals toetsen en opleveringen ven presentaties, maar ook de planning van het leerwerk in de vorm van een dagelijks leerplan. Een goede en overzichtelijke stok achter de deur.
5. Geen tv bij het leren, wel muziek
Televisie kijken tijdens het leren? Daar ben ik geen voorstander van. Het geeft teveel afleiding en leidt er altijd toe dat ze langer met hun huiswerk en leerwerk bezig zijn. Op zich zou dat niets geven, maar het heeft niets te maken met slimmer leren. Daar komt nog eens bij dat je kind aan het eind van de dag het idee heetf dat het alleen maar met huiswerk bezig is geweest. Het voelt alsof ze het enorm druk hebben, terwijl ze gewoon heel inactief aan het leren zijn.
Wij hebben in de afgelopen jaren wel ontdekt dat muziek tijdens het leren geen kwaad kan. Sterker nog, het maakt het leren gezelliger en effectiever. Het is een beetje afhankelijk van je kind, maar onze kinderen blijken zich beter te kunnen concentreren met muziek op tijdens het leren. Ik zal dus nooit bij voorbaat zeggen dat je kind geen muziek zou moeten luisteren en dat slimmer leren in stilte moet. Voor veel kinderen is muziek namelijk een hele welkome aanvulling. Maar niet voor ieder kind. Check dus of dat het bij jouw kind een positieve of een negatieve invloed heeft op het leren.
6. Slimmer leren met markeerbriefjes in de boeken
Met een markeerstift in je boeken aan de slag gaan? Dat deden wij vroeger misschien wel, maar dat kan tegenwoordig écht niet meer. Alle leerboeken die onze kinderen tegenwoordig gebruiken moeten in goede staat weer ingeleverd worden aan het einde van het schooljaar. Maar bij fijn en slim leren kan een markeerstift wél helpen. Maak je in je schrift aantekeningen dan zijn markeerstiften natuurlijk nog gewoon een optie.
Er bestaat echter ook een mooie vervanging van de markeerstift om te gebruiken in je boeken. De markeerbriefjes. Dit zijn semi transparante, dunne lijntjes in allerlei verschillende kleuren en verschillende lengtes. Je ziet ze hierboven al naast de planagenda liggen in fluoriscerende kleurtjes. Alleen al die kleurtjes zijn interessant, haha. Maar moet je hieronder eens kijken hoe handig je ze kan toepassen bij het leren en dat ze echt wel slimmer zijn dan markeerstiften.
7. Notities maken in je schrift of in je boek?
Onze kinderen leren allemaal om notities te maken in hun schrift, want tja… in het boek moegen ze niks aanvullen. Snap ik helemaal. Maar het is natuurlijk wél veel makkelijker om in je boek soms wat toe te kunnen voegen aan een stuk tekst. Bijvoorbeeld een aanvulling van de leraar. Schrijf je dat in je schrift, dan moet je later weer terug gaan zoeken waar die opmerking bij hoorde.
Heb je wel eens gehoord van slimme semi transparante notitieblaadjes? Het is een beetje zoals de markeerbriefjes hierboven, maar dan zonder kleur. De notitieblaadjes zijn groter en gewoon wit doorzichtig. Je schrijft er makkelijk op en kan zo een hele tekst of tekening toevoegen aan je boek. Handig!
8. Maak mindmaps
Schrijven, samenvattingen maken, notities toevoegen, markeren, flitskaartjes. Het zijn allemaal methodes om het leren makkelijker en effectiever te maken. Mindmaps maken is er ook zeker een van die niet vergeten mag worden bij deze tips om slimmer te leren. Door het maken van een mindmap leert je kind namelijk niet alleen de stof beter, het leert ook om de verbanden tussen vbepaalde delen van de stof te ontdekken. En als deze verbanden duidelijk zijn, dan zal de stof zeker weten beter blijven hangen.
Het maken van mindmaps moeten ze natuurlijk ook weer leren, maar eenmaal bekend met deze leermethode weet ik zeker dat je kind hier profijt van gaat hebben!
Buiten het feit dat bovenstaande hulpmiddelen heel handig zijn om slimmer te leren is het wellicht voor je kind ook fijn om via een bepaalde leermethode aan de slag te gaan. Daar ga ik in een ander blog graag dieper op in. Ik hoop in ieder geval dat je met bovenstaande tips je kind verder kan helpen in zijn of haar leerproces op school.
Alle producten die ik hierboven als slimme leermiddelen beschreven heb komen bij Puberbijles vandaan. Kijk daar zeker even verder als je je kind wilt helpen met leren leren.