Dit verhaal is geen sprookje, al begint het wel zo. Stiefmoeder zijn is geen sprookje namelijk, maar voor veel vrouwen de dagelijkse realiteit. En het is ook mijn realiteit want ook ik ben een stiefmoeder en sta, samen met mijn man, aan het hoofd van een ‘knip- en plak’ gezin.
So far so good, maar wat is een stiefmoeder nou precies? Wat doet ze en vooral wat is haar rol in het leven van haar stiefkinderen? Hierop is geen eenduidig antwoord te vinden want iedere stiefmoeder is uniek en ‘stiefmoedert’ op haar eigen manier. Om toch een beetje een beeld te krijgen hoe het ‘stiefmoederen’ eruit ziet, heb ik een paar stiefmoeders hierover wat vragen gesteld. Zij gaven verrassend eerlijk antwoord, waar maar weer eens uit blijkt: stiefmoeder zijn is geen sprookje.
De moeder die ook stiefmoeder is
Samantha heeft zelf 2 dochters van 8 en 4 en haar partner heeft ook twee meiden van 11 en 8, samen hebben zij geen kinderen. Sinds december 2011 wonen zij met zijn allen in de provincie Limburg. Alle meiden wonen fulltime bij Samantha en haar partner en gaan bij hen naar school. Ze gaan 2 tot 3 weekenden per maand naar hun andere ouder toe.
Samantha: ‘Iemand die het stiefmoederschap instapt zou ik adviseren om bij zichzelf te blijven. Zelf ben ik er blanco gegaan en ik heb het eigenlijk op me af laten komen. De klik tussen de meiden onderling was er en de klik tussen mij en mijn stiefdochters volgde heel snel. Inmiddels durf ik wel te zeggen dat ik een ouder-kindband heb met mijn stiefdochters . Eigenlijk zijn we gewoon een gezin met 4 kinderen ook al zijn de meiden biologisch gezien niet van ons samen, het zijn onze kinderen. Wat wel een lastig punt is geweest is de opvoeding. De manier van opvoeden van mijn partner en ik lag heel ver uit elkaar en we zijn elkaar in het midden tegengekomen. Dit gaat de ene keer beter dan de andere keer en dit is soms lastig en vooral wennen. ‘
Eén echte moeder
Uiteraard staan Samantha en haar partner niet alleen in de opvoeding van de meiden want de moeder van Samantha’s stiefdochters heeft hier ook een belangrijke rol in. Ik vraag aan Samantha hoe zij daarmee omgaat.
Samantha: ‘Soms is dat wel lastig, omdat het aan de kinderen goed te merken is als ze bij mama zijn geweest. Waar mijn partner en ik elkaar tegemoet zijn gekomen in de opvoeding, is zijn ex-partner dat natuurlijk niet en dat is wel te merken in de eerste dagen dat ze weer thuis zijn. Wat ik ook merk en wat ook wel begrijpelijk is voor haar als moeder, is dat ze wel wat moeite lijkt te hebben met de stiefmoeder in het leven van haar meiden. Ik kan me dat goed voorstellen, omdat mijn eigen dochters ook een stiefmoeder hebben en ik daar zelf af en toe ook moeite mee heb. Daarom probeer ik dat zelf ook zoveel mogelijk te voorkomen. De kinderen hebben maar een echte moeder en dat is zij in dit geval.’
De vrouw die ook stiefmoeder is
Jessica en haar partner hebben sinds 5 jaar een relatie, wonen inmiddels 3 jaar samen. Haar partner heeft twee dochters van 9 en 12 uit een eerdere relatie. Zelf heeft Jessica geen kinderen. De moeder van de dames woont dicht bij hen in de buurt. De dames zijn van vrijdag tot en met dinsdagochtend bij hen. Dan een weekend niet en vervolgens van dinsdag op woensdag.
Jessica: ‘Eigenlijk stond ik niet open voor een relatie met een man die vader is (daar begin je toch niet aan!?!) totdat ik mijn huidige partner ontmoette, een oude schoolgenoot van het voortgezet onderwijs. Daar werd ik verliefd op en heb onze relatie een kans willen gegeven. Ik ben niet in het stiefouderschap gedoken en heb mij niet op de dames ‘gestort.’ Zij hebben een eigen moeder. Ik ben extra (inmiddels heb ik de naam ‘bonusmoeder’) en ik realiseerde me dat ik nooit de band met hun moeder kon evenaren. Het contact is langzaam opgebouwd, niets overhaast. Ik had geen specifieke verwachtingen, maar had wel het gevoel dat ik ‘voorzichtig’ moest zijn omwille van de kinderen. Dat is best raar als je heel verliefd bent en zin hebt om allemaal wilde plannen te maken.’
Neem de tijd elkaar te leren kennen
Over de opvoeding hebben Jessica en haar partner eigenlijk weinig discussie. Haar partner en de moeder van de dames hebben de eindverantwoordelijkheid voor de opvoeding maar Jessica geeft wel input, wat haar partner heel prettig vindt.
Jessica: ‘Voor mij was het vooral heel belangrijk dat mijn partner echt naar mij luisterde. Zeker als er dingen waren in de opvoeding die ik moeilijk vond. Ik heb geprobeerd de kinderen alle ruimte te geven om te kunnen knuffelen en te praten met hun papa wanneer zij daar behoefte aan hadden. Mijn behoefte heb ik op die momenten niet aan de kant geschoven maar wel eens verplaatst naar een ander moment. Ik heb mezelf en de kinderen de tijd gegeven om elkaar te leren kennen. Dat wil ik ook als advies meegeven aan andere stiefouders; stort je er niet in.
Ook al is het contact in ons gezin heel prettig en goed, ik heb het contact en stiefouderschap niet altijd als makkelijk ervaren. Ik zou het ook zeker niet aanraden om zomaar een relatie aan te gaan met een partner met kinderen. Het kan goed gaan maar het verbaasd mij niet dan veel samengestelde gezinnen later weer uit elkaar gaan. Ik denk dat wij van geluk mogen spreken (en er hard voor hebben willen werken) dat alles bij ons zo prettig en soepel verloopt.’
De stiefmoeder die daarna moeder is geworden
Dit ben ikzelf. Ruim 6 jaar geleden ontmoette ik mijn man en hij heeft een dochter van inmiddels 11. Samen hebben wij nog twee zonen, een van 3 en een van 9 maanden. Zelf ben ik met een open blik het stiefmoederschap ingestapt. Ik heb me niet echt iets aangetrokken van alle waarschuwingen en opmerkingen om me heen. Daar was ik ook te verliefd voor, op haar vader maar ook wel op haar. En gelukkig nog steeds. Eigenlijk is het bij mij, omdat ik totaal geen beeld van het stiefouderschap had, vanzelf gegaan. Ik vertrouwde op mijn gevoel en als ik twijfelde dan sprak ik er met mijn man over. Zo doen wij het nog steeds en het werkt.
Mijn stiefdochter is om de week een lang weekend (van vrijdag tot dinsdagochtend) bij ons. Wat ikzelf heel lastig vind, is dat ons gezin dus best een lange periode niet compleet is. Dit merk ik ook aan mijn oudste zoon die zijn grote zus enorm mist. En af en toe is het lastig om aan haar uit te leggen waarom iets hier niet mag en bij haar moeder wel maar die verschillen zijn er nou eenmaal en dat hoort erbij. Tja stiefmoeder zijn is geen sprookje.
Hechte band
Dat de band tussen mijn stiefdochter en mij hecht is, bevestigde ze een tijd geleden toen ze samen met een vriendin bij mij in de auto zat. Mijn stiefdochter heeft voor mij een koosnaampje, Loddy. Haar vriendin vroeg aan mij of ze mij ook ‘Loddy’ mocht noemen. Waarop ik zei, dat ze dat aan mijn stiefdochter moest vragen, het was immers haar benaming voor mij. Mijn stiefdochter antwoordde: ‘Doe dat maar niet want ik zeg ook geen mama tegen jouw moeder en Loddy is mijn Loddy. Maar je mag wel Lonneke tegen haar zeggen hoor!’ Met een brok in mijn keel reed ik verder.
Meer weten
Over het stiefmoederschap met al haar mooie en minder mooie kanten kan ik nog heel wat schrijven en dan ben ik nog niet uitgeschreven. Mocht je nou meer willen weten hierover dan kan je terecht bij de Stichting Stiefmoeders Nederland. Hier vind je veel informatie en kan je terecht op een forum. De Stichting mag dan de naam Stiefmoeders dragen maar stiefvaders kunnen hier ook terecht.