Wel of niet uitslapen, wat doet dat met je gezondheid?

Uitslapen vanwege corona: laat je je kinderen nu wel of niet uitslapen in deze periode en is dat schadelijk voor het slaapritme? Bij ons thuis zijn daar in ieder geval de meningen over verdeeld, dat begrijp je 😉 .

Door de coronacrisis zitten heel veel scholieren nu thuis. Ze werken thuis aan hun schoolwerk, als ze al wat te doen hebben, maar zitten in een totaal ander ritme dan anders. Op een normale schooldag zouden mijn kinderen bijtijds onderweg zijn naar school (behalve Luc dan, omdat die nogal eens wat tussenuren heeft of later kon beginnen). Dat maakt dat ik ook wel enigszins let op de tijd dat ze normaal gesproken naar bed gaan. Maar dat ligt nu wel even anders. Omdat de kinderen kunnen uitslapen zijn ze ook van mening dat ze later naar bed kunnen.

Op gezette tijden naar bed gaan en weer opstaan is over het algemeen goed voor je slaapritme. Het thuiszitten lijkt echter een nadelig effect te hebben: veel scholieren slapen uit. Soms wel tot halverwege de ochtend, valt te lezen in de media. Heeft het lange uitslapen gevolgen voor ons slaapritme? Ik ontving een persbericht waar het een en ander in uitgelegd wordt, interessant!

Is langer uitslapen schadelijk?

In principe is uitslapen niet direct schadelijk. Een keer uitslapen in het weekend of langer slapen vanwege omdat je niet helemaal fit bent is geen enkel probleem. Maar wie dagelijks meer dan negen uur slaapt en zich niet uitgerust voelt, kan problemen met de gezondheid ondervinden.

Normaal gesproken hebben gezonde, volwassen personen ongeveer acht uur slaap per nacht nodig. Het gemiddelde ligt ergens tussen de zeven en de acht uur slaap per etmaal. Wat de juiste hoeveelheid is, is persoonlijk. Sommige mensen voelen zich na zeven uur slapen uitgeruster dan na acht uur slapen. Anderen hebben iets langer nodig. Meer dan negen uur slapen per etmaal, is volgens slaapexperts buitensporig lang. Maar, dit is alleen schadelijk als het gaat om meer dan gemiddeld negen uur slapen per etmaal, voor een langere periode.

Gevolgen van uitslapen voor de gezondheid (van je kinderen)

Slapen is enorm belangrijk natuurlijk, niet alleen om fysiek tot rust te komen, maar ook voor onze hersenen. Hersenen verwijderen afvalproducten, brengen neurotransmitters in balans en verwerken herinneringen tijdens de slaap. Het komt dan ook regelmatig voor dat je droomt over iets wat je hebt meegemaakt. Het verwerken van je hebt meegemaakt.

Onderzoekers hebben onderzocht of verschillende slaapgewoontes verbonden zijn met het fysieke en mentale welzijn. Het blijkt dat te veel slapen in verband kan worden gebracht met allerlei aandoeningen. Zo komen bijvoorbeeld depressies en andere ziekten voor. Hoewel verschillende websites stellen dat te veel of te lang slapen ernstige schadelijke effecten zou hebben, zoals een hoger sterfterisico of het krijgen van chronische ziekten, is daar geen bewijs voor gevonden, blijkt uit een studie uit 2014. De onderzoekers wilden weten of obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten worden veroorzaakt door uitslapen. Het is een bekend feit dat deze problemen worden veroorzaakt door te kort slapen, maar bij te lang slapen lijkt dit niet zo te zijn.

Het onderzoek uit 2014 leidt wel tot een andere discussie: te veel slapen kan zorgen voor psychische problemen, zoals depressie. Ook hebben personen die te veel slapen een verhoogd risico op een hoger BMI. Er zijn geen chronische medische aandoeningen aan gelinkt. Daarnaast komen korte en lange slapers gemiddeld meer kilo’s aan dan personen met een normaal slaapritme. Over een periode van zes jaar kwamen korte en lange slapers gemiddeld tussen de 1,5 en 2 kilo aan. Mensen die voor een langere periode meer dan negen uur per nacht sliepen, hadden zelfs 21 procent meer kans op obesitas. Oeps.

Beter nadenken en effectiever werken met minder slaap

Uit onderzoek van Lumosity blijkt dat te lang slapen ook invloed heeft op het cognitief vermogen. Het platform voerde een onderzoek uit met verschillende spelletjes. Respondenten die 7 uur per nacht sliepen, hadden de beste resultaten. Zij konden de spelletjes en vraagstukken snel en accuraat uitvoeren en oplossen. Dit geldt voor alle onderzochte leeftijdsgroepen. Het idee dat meer slapen beter voor de gezondheid is, is dus niet zonder meer waar. Uitslapen dus ook niet. Nu weet ik niet hoe het met jou zit, maar dat ga ik mijn kinderen dus niet vertellen… willen ze straks helemaal niet meer naar bed!

De onderzoekers concludeerden dat te weinig slaap inderdaad resulteert in een slechter cognitief vermogen, maar dat te veel slapen een gelijkwaardig effect heeft. 10 uur per nacht slapen, staat, volgens de onderzoekers, gelijk aan 5 uur slapen. Dezelfde resultaten werden behaald. Zeven uur slapen lijkt het magische getal te zijn. Maar betekent dit dat iedereen zeven uur moet slapen?

Volgens de onderzoekers is het niet zo dat iedereen het best zeven uur kan slapen. Ieder persoon is verschillend en heeft een eigen hoeveelheid slaap nodig. Maar, stellen de onderzoekers: zeven uur slaap per nacht zorgt ervoor dat een mens beter kan nadenken, scherper is en meer mentaal aanwezig. Wie dagelijks de juiste hoeveelheid slaapt, heeft een grotere kans dat deze zich overdag positief voelt.

Wanneer slaap je gezond?

Een gezonde slaap is noodzakelijk om het lichaam en de geest tot rust te laten komen. Tijdens de slaap laten we onze hersenen en de rest van ons lichaam herstellen. Gemiddeld duurt het ongeveer vijftien minuten om in slaap te vallen. Bij een gezonde slaap wordt een mens niet of nauwelijks tussendoor wakker.

We spreken van een gezonde slaap als er op een effectieve manier wordt doorgeslapen. Er moet ongeveer vier tot vijf uur diepe slaap en REM-slaap plaatsvinden, daar heb je uitslapen dus niet voor nodig. Dat is essentieel voor een goede nachtrust. Daarnaast is het belangrijk dat de ademhaling en het hartritme regelmatig zijn en geen afwijkingen vertonen. Bij een goede slaap maakt het lichaam geen onrustige bewegingen en is de lichaamstemperatuur tegen de ochtend het laagst. 

Slaapadvies; hou een vast slaapritme aan!

Zelfs in de tijden van corona, die vol zitten met onregelmatigheden, is het belangrijk een vast slaapritme aan te houden. Dat betekent dat het belangrijk is om elke avond rond dezelfde tijd te gaan slapen en ‘s ochtends op te staan op een vaste tijd zonder uit te slapen. Ook het weekend is daar eigenlijk geen uitzondering op.

Hoewel het tijdens het thuiszitten verleidelijk is zich genoeg te doen aan koffie, thee, chocolade, sigaretten en alcohol, wordt dit sterk afgeraden. Zeker door het gebruik van alcohol slapen mensen onrustiger. Om voldoende moe te worden, is voldoende lichaamsbeweging benodigd, liever niet vlak voor het slapengaan.

Een frisse, schone slaapkamer kan helpen bij het slapen. Zorg daarom voor een continue ventilatie. Tijdens het slapen adem je zuurstof in en komt er CO2 vrij bij het uitademen. Daarom is het goed te zorgen voor frisse lucht in de slaapkamer. Zet lekker je raam open! Enne, apart slapen van je partner kan ook helpen…

Kan je niet in slaap komen, begin dan toch niet met uitslapen!

Lig jij zelf of je kinderen in deze tijd meer te piekeren? Dan kunnen onderstaande tips je wellicht helpen als je niet kan slapen:

• Om optimaal te ontspannen, is het belangrijk overdag wat ontspanningsoefeningen te doen, daarom begin ik zelf aan een ademhalingscursus.
• ‘s Avonds een warme douche nemen kan helpen bij het slapen.
• Ook het lezen van een boek bij een nachtlampje kan helpen om beter in te slapen.
• Blijf niet langer uitslapen als je niet goed hebt kunnen slapen, de volgende avond heb je daar weer last van.
• Drink rustgevende thee voordat je naar bed gaat.
• Laat alle schermen (tv, telefoon en dergelijke) het laatste uur voordat je gaat slapen achterwege.