Het internet kan leuk en handig zijn, maar is niet zonder gevaren. Veilig internet voor kinderen is een zorg van iedere ouder. Kinderen willen namelijk vaak al jong meedoen aan het internet verkeer. Dat is geen probleem, want het net is een goed en leerzaam hulpmiddel. Tegenwoordig vereisen veel huiswerkopdrachten zelfs een internetverbinding.
Maar kinderen wisselen ook informatie met elkaar uit via het internet en dat dat veilig is, is van groot belang. Denk bijvoorbeeld aan chatten via WhatsApp, het bekijken van filmpjes en foto’s op Instagram of TikTok. Je denkt als ouder misschien: ‘Dat heb ik liever niet’, maar het kan een negatief effect hebben op de ontwikkeling van het kind. Kort gezegd hoort het kind ‘er niet bij’, omdat hij of zij niet weet wat er in de wereld om zich heen gebeurt. Het is beter in te zetten op verantwoord gebruik van het internet.
De gevaren van het internet; veilig internet voor kinderen
Als ouder denk je altijd aan mogelijke gevaren voor je kind. De gevaren voor kinderen zijn onder meer ongeschikte content, eventueel seksueel misbruik, cybercrime, gehackt worden, cyberpesten, te veel tijd online besteden en kinderen gebruiken als marketingmachine voor producten. Voor je kinderen is veilig internet dus van belang om meerdere redenen.
Het is belangrijk als ouder te praten over deze onderwerpen. Stel bijvoorbeeld de vragen: ‘Wat doe je het liefst op internet?’ of ‘Heb je ook online vrienden?’ Maar je kunt ook meer de diepte ingaan: ‘Ben je wel eens beledigd online?’ Je toont dan interesse, zonder dat je een oordeel hebt.
Software voor ouderlijk toezicht voor veilig internet kinderen
Gelukkig kunnen ouders het internetgebruik reguleren. Denk bijvoorbeeld aan ouderlijk toezicht. De software staat op de computer, telefoon of tablet en helpt om online activiteiten in de gaten te houden. Je kunt zelfs instellen hoelang het apparaat gebruikt mag worden.
Hiervoor zijn allerlei trucs, zoals het beperken van profielen op Android-smartphones, de gezinsopties in Windows 10 en ouderlijke toezicht op MacOS. Daarnaast kun je ook op iPhones en iPads instellen hoelang het scherm aan mag staan. Dat geeft al een stukje veiligheid.
Een VPN gebruiken om minder sporen achter te laten
Een gevaar waar weinig ouders echter bij stil staan is de privacy van hun kind. Zodra we het internet gebruiken, laten we onmiddellijk sporen achter. Dat geldt ook voor onze kinderen en maakt internetten in principe on veilig. Advertentiebedrijven willen alles van ons weten: waar zoeken we op? Waar zijn we in geïnteresseerd? Wie maakt er nu gebruik van de computer, de tablet of de smartphone? We noemen het ook wel ‘profiling’. Daarnaast bieden deze gegevens hackers de kans om je kind te hacken.
Een oplossing hiertegen is het gebruiken van een Virtual Private Network (VPN). Door gebruik te maken van een VPN verbinding, internet je op een beschermde manier. Alle data die wordt verzonden, wordt namelijk versleuteld. Zo krijgen hackers geen kans om gevoelige data te onderscheppen en is het internetten technisch gezien veilig, ook voor onze kinderen. Daarnaast krijg je tijdelijk een ander IP-adres, zodat niet duidelijk is waar een bezoeker vandaan komt.
Malware en phishing voorkomen
VPN’s kunnen ook handig zijn voor kinderen. Je wilt online immers dat kinderen zo min mogelijk sporen achter laten en zo beschermd mogelijk kunnen surfen. Bovendien is ook iedere internetter gevoelig voor bijvoorbeeld malware en phishing.
Malware is schadelijke software, die de computer kan infecteren. We noemen het in de volksmond ook wel eens ‘een virus’. Soms kunnen persoonlijke gegevens worden gestolen, wordt de computer versleuteld (ransomware) of verschijnen allerlei pop-ups. Ook dit onderwerp is belangrijk om te bespreken met je kinderen in het kader van veilig internet!
Bij phishing wordt er ‘gevist’ (vandaar de naam) naar gevoelige gegevens. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je kind een e-mail ontvangt van iemand die beweert een gratis spelcomputer te leveren. Je kind hoeft dan ‘alleen op de link te klikken’. Zo’n e-mail ziet er soms behoorlijk echt uit en kan verwarrend werken. We kennen allemaal immers de bekende mailtjes van ‘nep’ banken wel toch? In werkelijkheid wordt er gevraagd naar persoonsgegevens of wordt er software geïnstalleerd die bijhoudt wat er op een toestel gedaan wordt. Zo kunnen cybercriminelen een hoop geld verdienen.
Speciale aandacht voor sociale media en veilig internetten voor kinderen
Sociale media (of: social media) worden steeds belangrijker in het leven van kinderen. Ze hebben bijvoorbeeld Facebook, Instagram of snapchat. Zo communiceren ze met vriendjes en vriendinnetjes. Het is goed hier als ouder over te praten: wat mag er wel gedeeld worden en wat niet? Ook al lijken foto’s en berichten soms privé; het is data die voor eeuwig bewaard blijft. Wat je op internet zet, gaat nooit meer weg. Denk bijvoorbeeld hierin ook aan de gevolgen van sexting.
Spreek daarom af wat er online gedeeld mag worden en let op de privacyinstellingen van de sociale netwerken. Zo kun je bijvoorbeeld op Facebook aangeven dat alleen vrienden van vrienden een vriendschapsverzoek mogen sturen, of aangeven dat alle berichten op het profiel geheim moeten zijn. Daarmee wordt het voor onze kinderen al een stukje veiliger internetten.
Let er ook op dat apps soms zomaar toegang willen hebben tot foto’s of locatie. Sta dit niet zonder meer toe, maar denk na over het nut hiervan. Bij een foto-app als Instagram is toegang tot het fotoalbum logisch, maar bij veel andere apps is het nutteloos en verschaft het vaak meer informatie dan nodig is.
Op sociale media worden bezoekers vaak ‘gevolgd’ om passende advertenties aan te bieden. Zoekopdrachten worden bijvoorbeeld gemonitord, om passende advertenties te laten zien. Door met een VPN te internetten, wordt het traceren moeilijker. Daardoor geniet je kind meer privacy online. Zo komt hij of zij niet in de verleiding een online aankoop te doen, en weten adverteerders veel minder over je kind.
Wat mag jouw kind online? Alleen bronnen raadplegen voor huiswerk, of ook spelletjes spelen en gebruikmaken van sociale media? Hoe ga jij hier als ouder mee om?
