Hoewel men in Nederland zegt dat de economische crisis voorbij is, is er nog steeds sprake van een grote werkeloosheid en worden er nog steeds mensen ontslagen. En het vinden van een nieuwe baan is geen sinecure, zeker niet voor de mensen in de leeftijdscategorie 40+. Wat denk je van zelfstandige worden ?
Zelfstandige… het is een hele stap
Als je zelf momenteel te maken hebt met gedwongen ontslag, dan zul je allerlei emoties ervaren zoals teleurstelling, onzekerheid en boosheid. Maar daar kun je niet te lang bij stil staan, want je moet meteen aan de slag met het vinden van een nieuwe baan, zeker als je kostwinner bent, en je melden bij het UWV voor het aanvragen van een uitkering voor de tijd dat je nog niets anders hebt. Over het algemeen een moeilijke tijd die voor grote onzekerheid en onrust zorgt.
Een van de opties om na je ontslag aan de slag te kunnen gaan is je vestigen als zelfstandige. Het UWV biedt mogelijkheden om als zelfstandige te starten al dan niet met behoud van gedeeltelijke uitkering, maar stelt wel bepaalde voorwaarden. Allereerst stelt het UWV een onderzoeksperiode (voorbereidingsperiode) voor, dit is echter niet verplicht. In deze periode, die maximaal 6 weken duurt, heb je geen sollicitatieplicht, wel acceptatieplicht van werk en krijg je de mogelijkheid om uit te zoeken of het starten van een eigen bedrijf realistisch en haalbaar is, welke locatie zinvol is, of er financiering, verzekeringen, of vergunningen nodig zijn, welke voorwaarden de Belastingendienst stelt en of je eventueel een boekhouder wilt inschakelen (als je zelf geen affiniteit met financiën hebt). Deze periode leidt tot de beslissing wel of niet starten met een eigen onderneming. Indien je wilt starten, dan stel je een ondernemingsplan op, dat inzicht geeft in de positie, doelen en haalbaarheid van je bedrijf. Het UWV stelt dit als voorwaarde voor de start van een ondernemer en zal dat ondernemingsplan beoordelen.
Starten als zelfstandige kan op drie mogelijkheden:
- Starten zonder startperiode en volledig einde WW: uitkering direct geheel beëindigen en geen verplichtingen meer naar UWV, maar ook geen verzekering ziektewet en WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). Recht op herleving van restant WW bij opheffing van onderneming binnen herlevingstermijn. De herlevingstermijn begint na (geheel of gedeeltelijk) beëindigen van WW uitkering en is gekoppeld aan oorspronkelijk toegekende WW-duur (minimaal 18 maanden en maximaal 38 maanden). De resterende uitkering herleeft na volledig stoppen van de onderneming en uitschrijving bij Kamer van Koophandel (KvK).
- Starten zonder startperiode en deels WW: definitieve gedeeltelijke uren mindering naast deel WW met sollicitatieplicht en maandelijkse opgave directe en indirecte uren. Dit is geen gunstige regeling. Dit kan het beste uitgelegd worden aan de hand van een voorbeeld. Indien je een uitkering hebt voor 40 uur en je werkt de eerste week 20 uur voor een opdrachtgever als zelfstandige, dan wordt er 20 uur gekort. De week daarna kun je maar 10 uur werken, dan wordt je die week toch voor 20 uur gekort. Als je de eerste periode 40 uur kunt werken als zelfstandige (je wordt dus 40 uur gekort op je uitkering) en je valt na een tijdje terug naar minder uren, heb je geen recht op WW-uitkering meer. Deze regeling is alleen interessant als je zeker weet dat je een vast aantal uren kunt werken als zelfstandige voor hele lange tijd, maar dat is in de praktijk bijna niet realiseerbaar. Daarbij komt dat onder gewerkte uren ook de niet-declarabele uren als acquisitie, opstellen offertes, netwerkgesprekken en dergelijke worden gerekend.
- Starten met een duwtje in de rug van UWV, namelijk met een startperiode: De uitkering wordt gedurende 26 weken verlaagd met 29 procent (dit percentage is gebaseerd op ervaringen uit de oude regeling). Voorwaarde voor deze regeling is dat je nog niet begonnen mag zijn als zelfstandige naast voormalig loondienstverband, dat het ondernemingsplan haalbaar is en dat je in staat bent structureel in je bestaan te voorzien als zelfstandige. Het doel van de regeling is volledige uitstroom uit de uitkering. In deze periode heb je geen sollicitatieplicht en geen acceptatieplicht passend werk (accepteren van een aangeboden baan). Voor het percentage van de WW-uitkering ben je verzekerd voor Ziekte wet en WIA. Na 26 weken bepaal je of je volledig doorgaat als zelfstandige, waarbij de WW-uitkering wordt beëindigd, of je stopt volledig als zelfstandig ondernemer. De WW-uitkering loopt dan door onder voorwaarde dat je de onderneming uitschrijft bij de KvK. Een derde optie is gedeeltelijk verder als zelfstandige en deels WW. Je uitkering wordt gekort op het aantal uren dat je werkt als zelfstandige (let op: hier worden ook de niet-declarabele uren zoals beschreven in optie 2 onder verstaan).
Starten als zelfstandige is een mogelijkheid om na ontslag weer aan de slag te komen, maar er zitten wel wat haken en ogen aan indien je dit met (gedeeltelijk) behoud van uitkering wilt doen. Zodra je jouw bedrijf inschrijft bij de KvK, ben je geregistreerd in systemen, waar het UWV en de Belastingdienst in kunnen. Als je al plannen hebt om je als zelfstandige te vestigen en je werkt nog bij je werkgever (waar al dan niet ontslag dreigt) dan kan het wel eens handig zijn dat je je dan al inschrijft bij KvK. Je wordt namelijk niet op je WW-uitkering gekort indien je voor aanvraag van een WW-uitkering al een registratie hebt als zelfstandige.
