Je zou er een encyclopedie over kunnen schrijven: zwangerschapskwalen. Die roze wolk, daar word je mee doodgegooid. Maar urineverlies? Of extra speekselaanmaak en de daardoor constante drang om te spugen? Daar was je misschien nog niet voor gewaarschuwd. Niet dat we je nu meteen willen ontmoedigen… Moeder Natuur heeft deze taak niet voor niks aan het sterkste geslacht toegeschreven. Je kan het aan! Ondanks alle kwaaltjes 😉 . Voor wie het toch allemaal wel wil weten presenteren wij: het zwangerschapskwalen ABC. Of eigenlijk de zwangerschapskwalen A tot en met Z.
Het Zwangerschapskwalen ABC
Dat misselijkheid bij een zwangerschap hoort, dat weet de gemiddelde man nog wel. Maar bij het maken van een kindje komt nog een hoop meer kijken. Je hormonen rijzen de pan uit. Met lichamelijke, maar ook vaak psychische gevolgen. En natuurlijk moet je hele lichaam zich behoorlijk aanpassen aan die zwangerschap. Gevolg? Jawel, de welbekende zwangerschapskwalen. En de minder bekende natuurlijk. Je vindt alle kwalen hieronder, keurig op alfabet. Een stuk minder leuk dan de zwangerschapsbox, maar het moet toch vernoemd worden. En mocht je nog aanvullingen weten op onze zwangerschapskwalen ABC, dan horen we dat graag!
A. Aambeien en Acne
Om je maar meteen van die roze wolk te laten donderen: je leest het goed. Aambeien en acne. Allebei niet echt iets waar je op zit te wachten. Maar een zwangere vrouw loopt dus kans op allebei.
Aambeien tijdens je zwangerschap
Als je zwanger bent zorgt het hormoon progesteron voor de versoepeling van je aderwanden en spieren. Daardoor kunnen ook je darmen trager gaan werken. Dat vergroot de kans op aambeien: gladde, bolle verdikkingen aan het uiteinde van de anus. Krampachtig persen verergert de klachten met aambeien. Eet vezelrijk en verdeeld over de dag. En overleg altijd met je huisarts of verloskundige vóór je aambeienzalf of laxeermiddelen gebruikt.
Acné als je zwanger bent
Acne komt tijdens veel zwangerschappen voor. Je huid kan een stuk droger, of juist vetter zijn dan normaal. De term ‘zwangerschapsacne’ bestaat niet voor niks onder de zwangerschapskwalen. Vervelend, want dan zit jij minder lekker in je vel en is die ‘gloed’ ver te zoeken. Je huid goed schoonhouden kan helpen. Gebruik hiervoor natuurlijke producten. Vermijd zeep en alcoholhoudende producten.
B. Bandenpijn, bekkeninstabiliteit, blaasontsteking en bloedarmoede
Bandenpijn
Je baarmoeder rekt tijdens je zwangerschap behoorlijk uit. En de ondersteunende spieren ook. Dat kan bandenpijn veroorzaken. Een soort stekende spierpijn in je buik. Tip: draag een buikband ter extra ondersteuning.
Bekkeninstabiliteit
Ook bekkeninstabiliteit is een van de veelvoorkomende zwangerschapskwalen. Eén op de 4 vrouwen krijgt er last van. Je hebt dan een constante, zeurende pijn in je bovenbenen, billen, liezen of rond het schaambeen. De botten in je bekken zijn iets verschoven. Alles is wat soepeler geworden voor je zwangerschap. Het dragen van een bekkenband kan helpen. En train, voor het zover is, al zoveel mogelijk je bekkenbodemspieren. Dat helpt ook meteen tegen urineverlies na je zwangerschap.
Blaasontsteking
Ook blaasontsteking is een zwangerschapskwaal waar veel zwangere vrouwen last van krijgen. Als je zwanger bent moet je vaker plassen. Dat is vast geen nieuws. Maar hierdoor kan er vaker een beetje urine achterblijven. Dat kan dan weer blaasontstekingen opleveren. Goed uitplassen dus, dames! Vrees je voor een blaasontsteking, overleg dan met je verloskundige.
Bloedarmoede
Als je een ijzertekort hebt kan je ook last krijgen van bloedarmoede, een regelmatig voorkomende kwaal tijdens de zwangerschap. Je hebt dan vaak een bleek gezicht, bent moe, en voelt je slap. Eet genoeg ijzerrijke voeding om bloedarmoede te voorkomen. Zoals appelstroop, noten, roggebrood of eieren. De verloskundige kan je eventueel een ijzerpreparaat voorschrijven. Tijdens je zwangerschap is je bloeddruk ook anders. Meestal is de bloeddruk halverwege je zwangerschap wat lager. Tegen het eind stijgt die weer. Dan gaat je hart harder werken om het bloed voor jou en je kindje rond te pompen. Een iets hogere bloeddruk is dan dus normaal. Je verloskundige houdt die goed in de gaten.
C. Colostrum
Een van de typische ‘zwangerschapskwalen’ is colostrum. Co-watte? Inderdaad, een ingewikkeld woord. Maar voor iets simpels. Colostrum is voormelk. Als je ongeveer halverwege je zwangerschap bent kan je lichaam die al gaan aanmaken. Er komt dan een lichtgele vloeistof uit je tepels. Na de bevalling bestaat je borstvoeding voor de eerste 4 of 5 dagen uit colostrum. Daarna komt de melkproductie echt op gang.
D. Duizeligheid
Een bekend zwangerschapskwaaltje is duizeligheid. Het komt vooral in het eerste en tweede trimester voor. De wanden van je bloedvaten worden tijdens je zwangerschap slapper. Het bloed stroomt daardoor langzamer door de vaten. Daardoor kan jij je wat slapjes, of duizelig voelen. Vermijd plotseling opstaan of -springen.
E. Emoties
Eindelijk een van de zwangerschapskwalen waar ook manlief last van krijgt! Of ja, niet direct… maar misschien wel van die van jou. Zwangere vrouwen kunnen nogal emotioneel zijn. Een collega van me barstte in huilen uit toen manlief de laatste chocoladereep had opgegeten. Just saying: je bent niet de enige en het ligt niet aan jou 😉 . Het enige wat je met deze zwangerschapskwaal kan doen is er mee om gaan.
F. Flatulentie
We hadden hem ook ordinair onder de ‘R’ van ruften kunnen zetten… Maar we blijven dames. Ook als we er per ongeluk eentje laten vliegen. Geen zorgen, als je zwanger bent heb je zeker een excuus. Scheten laten is namelijk ook een van de zwangerschapskwalen. Bijna alle zwangere vrouwen hebben er last van. Niks om je voor te schamen dus! Eet vezelrijk, regelmatig en drink veel water. Laat je er toch eentje vliegen? Gewoon doen of jij het niet was 😉 .
G. Gezwollen… Ja, wat niet eigenlijk?
Dat je borsten wat groter worden, vinden de meesten van ons niet zo heel erg. En de mannen ook niet. Maar dat is niet het enige dat ‘opzwelt’ tijdens je zwangerschap. Ja, je buik natuurlijk ook. Maar hoe groter jij wordt, hoe zwaarder je lichaam het krijgt. Dus ook grote kans dat je benen en voeten dikker worden. Vooral na een drukke dag, of als het warm is. Je lichaam houdt ook meer vocht vast, dus eigenlijk kan álles een beetje opzwellen. Van je handen tot je gezicht. Leuk he, die zwangerschapskwalen?
H. Hormonen, haar en harde buiken en HELLP syndroom
Hormonen
Hormonen: het is de rode draad in iedere zwangerschap. Zowel een zwangerschap als de overgang hebben gigantische hormonale veranderingen als gevolg. Je menstruatie is er niks bij. Heel veel zwangerschapskwalen uit dit ABC zijn een gevolg van die hormonale schommelingen. Je voelt je emotioneel. Maar ook je lichaam ‘gedraagt’ zich opeens anders. Hormonen; je kan niet zonder, maar met valt het ook niet altijd mee.
Haardos
Afgezien van je hormoonspiegel kan er nog wat veranderen. Je haardos, welteverstaan. Lijkt je haar opeens een stuk voller? Dan is het dat waarschijnlijk ook. Een fijn bij-effect van de aanmaak van het progesteron hormoon is dat je even geen haar verliest. Van de 4e tot de 8e maand van je zwangerschap om precies te zijn. Maar een maand of drie daarna, dan begint de haaruitval na je zwangerschap…
Harde buiken
Ook een van de vrij veel voorkomende zwangerschapskwalen: een harde buik, of harde buiken. Tijdens de hele zwangerschap trekt de baarmoeder zich samen… Schrik niet: elke 20 minuten. In het begin voel je dat meestal niet. Maar later wel. Dat wordt een harde buik genoemd. Of oefenweeën. Je buik voelt dan strak en hard aan. Als een opgeblazen voetbal. Niet fijn, die harde buiken, maar ook niet echt pijnlijk of gevaarlijk voor je baby. Als het tenminste bij enkele keren per dag blijft. Heb je vaker last van deze zwangerschapskwaal? Dan geeft je lichaam door de harde buiken aan dat je het ietsje rustiger aan moet gaan doen.
Hellp syndroom
Om het HELLP syndroom een zwangerschapskwaal te noemen is wellicht een understatement. Aan de andere kant hoort hij toch -net als de zwangerschapsvergiftiging- in dit lijstje met zwangerschapskwalen thuis. Het is een levensbedreigende complicatie die kan ontstaan tussen ongeveer de 22 weken zwangerschap en 8 dagen na je bevalling. Wil je meer lezen over het HELLP syndroom? Mijn collega blogster schreef er een verhelderend artikel over.
I. Irritaties
Af en toe kan je je behoorlijk geïrriteerd voelen. Dit kan al ontstaan door (dat zal je na de bevalling misschien wel toegeven) kleine dingetjes. Inmiddels weet je dat je hormonen daar verantwoordelijk voor zijn. Hoe dikker je buik wordt, hoe meer irritaties. Willen opeens wildvreemden je buik aanraken… En je krijgt je eigen teennagels niet meer gelakt. Zie het maar als een trucje van de natuur om ons tóch uit te laten kijken naar de bevalling.
J. Jeuk
Wist jij dat jeuk ook een van je zwangerschapskwalen kan zijn? Tegen het eind van je zwangerschap kan je er last van krijgen. Je buik en borsten kunnen gaan kriebelen. Maar er zijn ook vrouwen die overal jeuk hebben. Waarschijnlijk komt het door het oprekken van je huid. Insmeren met olie (Bio oil bijvoorbeeld), babyzalf of mentholpoeder kan de jeuk wat verzachten. Je kan ook gevoelig zijn geworden voor bepaalde wasmiddelen of zeep. Ga dan eventueel voor een hypo-allergeen product van dokter Leenarts.
K. Kramp
Tot en met het tweede trimester is je bloedcirculatie normaal gesproken wat lager. Ook kan het hoofdje van je kindje op bepaalde zenuwen drukken. Daardoor kan je, vooral ’s nachts, last krijgen van kramp in je kuiten en benen. Weinig aan te doen, behalve wat nachtelijke rek-en-strek oefeningen. Strek je benen helemaal uit en laat je tenen daarbij naar je neus wijzen. Dan verdwijnt die kramp vanzelf weer. Doe het wel rustig aan, want anders zit je zo tegen het plafond.
L. Libido
Yes, eindelijk een hoogtepuntje in ons zwangerschapskwalen ABC! Een kwaaltje om te omarmen. Veel vrouwen hebben in het begin van hun zwangerschap wat minder zin in seks. Maar na de eerste 3 maanden is het heel normaal dat je juist meer zin in seks hebt! Dat komt door de bloedcirculatie, die dan weer toeneemt. Je geslachtsdelen zijn dan beter doorbloed. En bovendien zit die buik nog niet in de weg. Lekker van genieten, van deze zwangerschapskwaal.
M. Misselijkheid, maagzuur en mood swings
Misselijkheid
We noemen het al bij de inleiding, zo’n cliché is het haast. Misselijkheid en zwanger zijn gaan hand in hand. Bijna alle mama’s hebben er, zeker in het begin, last van. Maar het kan ook je héle zwangerschap duren. Zoals Lisanne overkwam, die haar hele zwangerschap misselijk was. Je moet er toch niet aan denken! Hopelijk blijft het bij jou bij de morning sickness van het eerste trimester.
Maagzuur
Een zwangerschapskwaal waar ongeveer 70% van de zwangere vrouwen mee te maken krijgt is maagzuur. Het merendeel van de vrouwen heeft hier s’nachts vaker last van, omdat je dan horizontaalligt en het maagzuur makkelijker in je slokdarm terecht kan komen. De sluitspier tussen maag en slokdarm verslap namelijk door de hormonen. Heb je er echt veel last van, overleg dan met je huisarts of je verloskundige.
Mood swings
Net als misselijkheid zijn ook mood swings een van de typische zwangerschapskwalen. Het ene moment loopt mama to be te stralen, het volgende gooit ze uit woede een teddybeer naar je hoofd. Blame the hormones, papa!
N. Nestdrang, nachtmerries en nierstuwing
Nestdrang
Je kan als zwangere vrouw niet effe stofzuigen of er wordt al gegrapt dat je nestdrang hebt. Maar het ís een echte ‘zwangerschapskwaal’. Moeder natuur zorgt ervoor dat jij jullie nestje klaar wil hebben voor het kindje komt. Je wilt nu al voor veiligheid en geborgenheid zorgen. Mooi toch?
Nachtmerries
Aan de andere kant maak je je ook nú al zorgen. Dat kan resulteren in nachtmerries. We verzinnen het niet: veel zwangere vrouwen krijgen last van nachtmerries. Kan natuurlijk ook iets met die hormonen te maken hebben. Zie het maar als oefening voor de slapeloze nachten die je de komende 18 jaar te wachten staan.
Nierstuwing
Een van de zwangerschapskwalen die gelukkig niet veel voorkomt is nierstuwing. Door de baarmoeder kunnen je urineleiders worden afgekneld waardoor de inhoud terug je blaas in wordt gedrukt. Het kan pijnlijker zijn nog dan weeën en allerlei ellende veroorzaken zoals nierbekkenontsteking etcetera. Ook kan het zo zijn dat je nieren hun functie niet altijd meer volledig uitvoeren. Vaak komt het pas aan het einde van de zwangerschap voor. Vooral zitten is dan haast onmogelijk.
O. Obstipatie
Weer een reden om je hormonen te bedanken. Door het progesteron werken je darmen langzamer. En dat kan obstipatie opleveren. Verstopping dus, in gewoon Nederlands. Als je harder gaat persen kan dat ook nog eens aambeien opleveren. Probeer daarom vezelrijk te eten en voldoende te drinken. Ook een half uurtje beweging per dag kan al helpen.
P. Pigmentvlekken en PUPPP
Pigmentvlekken
Pigmentvlekken horen zeker ook bij de vaste zwangerschapskwalen. Er is zelfs een naam voor: het zwangerschapsmasker. Dat zijn pigmentvlekjes in je gezicht. Vooral tijdens het 2e en 3e trimester kan je er last van krijgen. Meestal verdwijnen ze na de bevalling vanzelf weer. Maar toch zijn ze vervelend, als je er minder door van je zwangerschap kan genieten. Overleg eventueel met je verloskundige, de resultaten van de Eucerin Even Brighter crème zijn positief.
PUPPP
PUPPP (afkorting voor Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy) is een zwangerschaps gerelateerde huidaandoening die hele erge jeuk veroorzaakt. De oorzaak van PUPPP is onbekend. Normaal komt deze zwangerschapskwaal pas in het 3e trimester voor zo in de laatste 4 weken voor de bevalling. Gelukkig is PUPPP niet schadelijk voor de ongeboren baby, maar eventuele behandeling is beperkt vanwege de zwangerschap.
R. Ribben- en rugpijn en Restless Leggs
Ribbenpijn
Je lichaam krijgt het steeds zwaarder te verduren tijdens een zwangerschap. Je baby wordt groter en kan soms hard tegen je ribben schoppen. Ook neemt de druk daarbinnen toe door je groeiende baarmoeder. Dat kan ribbenpijn opleveren. Een van de zwangerschapskwalen waar je wat mee kan doen. Tips om daar mee om te gaan? Die lees je in ons blog over omgaan met ribbenpijn tijdens je zwangerschap.
Rugklachten
Ook je rug kan het zwaar krijgen. Het zwaartepunt van je lichaam komt opeens aan de voorkant te liggen. Daardoor verandert je houding. En kan je dus rugklachten krijgen. Let daarom goed op je houding. Zwemmen kan helpen tegen rugpijn. Of draag een ondersteunende buikband.
Restless Leggs
Nog een typische zwangerschapskwaal: restless leggs. Nooit van gehoord? Laten we hopen dat dat zo blijft. Restless leggs is een verzamelnaam voor een naar gevoel in je bovenbenen, kuiten of voeten. Dat kan jeuk zijn of getintel, maar ook kramp. Heel veel pijn doet het meestal niet, irritant is het wel. Net als de meeste zwangerschapskwalen.
S. Speeksel, striae en spataderen
Speeksel
Wist jij dat sommige vrouwen tijdens hun zwangerschap extreem veel speeksel aan gaan maken? Heb je continu de drang om te spugen. En maar mopperen op manlief als hij dat eens in het openbaar doet. Je kan er helaas weinig aan doen. Ja, behalve spugen dan.
Striae
Een bekendere zwangerschapskwaal is striae. Als je buik flink begint te groeien, wordt de huid opgerekt. Dan kan je striae krijgen. Roodachtige strepen op je bovenbenen en borsten. Ze ontstaan doordat onderhuids bindweefsel scheurt, als het te ver wordt uitgerekt. Na de bevalling veranderen ze van kleur, maar echt weggaan zullen ze waarschijnlijk niet. Wat wel kan verlichten is ook weer het smeren met Bio oil.
Spataderen
Dat geldt gelukkig niet voor spataderen. Ook een veel voorkomende zwangerschapskwaal. En gelukkig geen blijvende, maar vervelend kunnen ze wel zijn. Zeker op rokjesdag. Spataderen tijdens je zwangerschap ontstaan omdat je aderwanden soepeler worden. Bovendien houd je meer vocht vast, waardoor de druk op de aders toeneemt. Voorkom spataderen door geen knellende kousen te dragen, en niet te lang te staan óf te zitten. Ga je rusten, leg je benen dan een klein beetje omhoog.
T. Tand- en tandvleesproblemen
In dit lijstje zwangerschapskwalen wordt werkelijk geen lichaamsdeel overgeslagen. Wist je dat je ook tand- en tandvleesproblemen kan krijgen als je zwanger bent? Wederom te danken aan… je hormonen 😉 . Je tandvlees zwelt namelijk op. Het wordt dan extra gevoelig, en kan eerder gaan bloeden of zelfs ontsteken. Geef je mond daarom wat extra aandacht. Poets minstens 2x per dag en spoel en flos na iedere poetsbeurt. En sla je tandartsbezoekje niet over! Die moet je trouwens wel vertellen dat je zwanger bent; röntgenstraling of een verdoving zijn niet goed voor je kindje.
U. Urineverlies
Yes, weer zo’n kwaal waar je niet voor gewaarschuwd wordt: urineverlies. Als je buik eenmaal gaat groeien drukt je baarmoeder tegen je blaas. Die wordt zelfs opzij geduwd. Daardoor laat je sluitspier druppelsgewijs soms wat urine ontsnappen. Vooral wanneer de druk op je blaas vergroot wordt. Als je lacht, niest of trap loopt bijvoorbeeld. Enne, als je kindje er straks hou er dan rekening mee… Urineverlies na de zwangerschap is namelijk ook heel normaal.
V. Vergeetachtigheid en een verstoorde nachtrust
Vergeetachtigheid
Jammer dat je zwangerschapsdementie nou net tijdens de bevalling niet opspeelt. Maar verder vergeet de gemiddelde zwangere vrouw een heleboel! Loop jij ook een beetje als kip zonder kop rond? No worries mama: dat is dus heel normaal. Zo normaal dat de term zwangerschapsdementie dus echt bestaat. Als je zwanger bent kan je echt een beetje verstrooid raken. Maar als dat kindje er straks is ben je gewoon weer je alerte zelf.
Verstoorde nachtrust
Ook een verstoorde nachtrust kan je parten gaan spelen tijdens je zwangerschap. We hadden het al over nachtmerries (bij de N van nestdrang). Maar ook je buik kan, zeker later in de zwangerschap, echt in de weg gaan zitten. Ondersteun je lichaam met kussentjes. Eventueel kan je ook voor een zwangerschapskussen gaan.
W. Werk-gerelateerde issues
Wanneer vertel je je baas dat je zwanger bent? Of die sollicitatie, moet je daar nog wel gewoon naartoe gaan? En hoe ga je het straks regelen met opvang en papadagen? Echte zwangerschapskwalen zijn het natuurlijk niet. Maar met zwanger en werken gerelateerde issues moet je wel rekening houden als je in verwachting bent. Maak tijdens je zwangerschap al een plan van hoe je alles gaat aanpakken, dan hoef je daar niet meer van wakker te liggen.
Y. Yoga
Heb jij altijd het idee gehad dat het nogal zweverig was, yoga? Niets is minder waar! En wist je dat er ook speciale zwangerschapsyoga bestaat? Bij deze vorm van yoga leer je luisteren naar je eigen lichaam. Einddoel: vol vertrouwen aan je bevalling beginnen. Het is echt een aanrader voor als je erg angstig bent voor het grote moment. Geen zwangerschapskwaal, maar wel bevorderlijk tegen een hoop van die zwangerschapskwalen dus.
Z. Zwangerschapsvergiftiging en héél veel zweten
Zwangerschapsvergiftiging
Zwangerschapsvergiftiging gaat eigenlijk verder dan zwangerschapskwalen. Een beginnende zwangerschapsvergiftiging is nog goed te behandelen. Maar gebeurt dat niet, dan vormt het echt een gevaar voor jou en je kindje. De verloskundige is dan ook alert op de symptomen:
- een plotseling stijgende bloeddruk
- niet goed functionerende nieren
- plotselinge gewichtstoename
- eiwit in je urine
- hoofdpijn
- slecht zien
Zweten
Tenslotte is er nog één laatste kwaaltje in ons zwangerschapskwalen ABC. Zweten. Dat heeft ook met je hormonen te maken. Maar vrees niet: het valt mee in vergelijking met de overgang.
Dat was ‘ie dan, ons Zwangerschapskwalen ABC… Heb jij een ideetje voor de Q of de X? Of mis je nog een andere kwaal in de lijst? Geef hem aan ons door, en wij voegen hem toe aan het lijstje!
